Bộ Công Thương hỗ trợ tìm đầu ra cho sản phẩm miền núi, vùng đồng bào dân tộc

Thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm miền núi, vùng đồng bào dân tộc luôn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Công Thương.

Bộ Công Thương ưu tiên tiêu thụ nông sản miền núi

Tại tọa đàm “Phát triển thị trường sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”, ngày 20/9, bà Lê Việt Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, giai đoạn vừa qua đã có những bước tiến quan trọng trong việc thương mại hóa và đưa những sản phẩm của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào với các kênh phân phối tại thị trường trong nước cũng như là đi xuất khẩu.

Chẳng hạn như Bộ Công Thương luôn nỗ lực tổ chức những hoạt động về xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, xây dựng những cẩm nang để giới thiệu về sản phẩm đặc sản của vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, một hoạt động nổi bật là các địa phương đã tổ chức được những điểm bán hàng hai chiều, cung ứng được hàng hóa thiết yếu cho bà con ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời thu mua những sản phẩm, hàng hóa đã được thương mại hóa của vùng đồng bào dân tộc thiểu số để đưa về các vùng miền có đông người tiêu dùng lớn như: Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Trên thực tế, việc thực hiện các chương trình, chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thời gian qua đã đáp ứng phần lớn nhu cầu cho sản xuất, đồng thời góp phần quan trọng vào hình thành các vùng sản xuất hàng hoá tập trung. Nhiều mô hình sản xuất hiệu quả cao, nhiều thương hiệu đặc sản của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được hình thành. 

Về phía địa phương, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Phó Giám đốc Sở Công Thương Lạng Sơn cho biết, Lạng Sơn hết sức quan tâm đến việc thúc đẩy sản xuất và chế biến sản phẩm nông nghiệp nông thôn. Cùng với chính sách của Nhà nước, tỉnh Lạng Sơn cũng ban hành những chính sách và các cơ chế đặc thù, kế hoạch, các quy hoạch để tổ chức thực hiện. Chẳng hạn như: kế hoạch hành động về phát triển chuỗi giá trị của cây hồi; quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến hàng xuất khẩu; chiến lược phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp chủ lực của tỉnh... Hiện tại tỉnh Lạng Sơn đã có trên 94 sản phẩm được cấp giấy chứng nhận OCOP từ 3 - 4 sao.

“Nhờ các chương trình xúc tiến thương mại như các hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung thường niên do Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Bằng Tường (Trung Quốc) tổ chức đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp kinh doanh trưng bày, quảng bá, giới thiệu và kết nối tiêu thụ sản phẩm trong nước, cũng như tại thị trường Trung Quốc” – ông Nghĩa chia sẻ.

Khắc phục hạn chế

Có thể thấy, thông qua các hoạt động hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã góp phần hình thành chuỗi cung ứng, kích thích sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế vào phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, với những tiềm năng rất lớn của sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, việc kết nối, phát triển thị trường thời gian qua mới chỉ đáp ứng được phần nào.

Bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chỉ rõ, hiện có những dân tộc còn chưa thành thạo việc thương mại hóa các đặc sản của mình dù có yếu tố đặc trưng. Đồng bào dân tộc còn gặp quá nhiều khó khăn trong việc chuyển những sản phẩm đặc trưng thành hàng hóa. Rào cản ngôn ngữ là vấn đề lớn nhất trong việc đưa bà con tiếp cận với những kiến thức thương mại, từ đó xây dựng nên các tiêu chuẩn và các mẫu mã bao bì cũng như quy trình kết nối với thị trường.

Chính vì vậy, theo bà Nga cần nhiều giải pháp tổng lực hơn nữa, có những chính sách đột phá để thu hút được doanh nghiệp tham gia vào hỗ trợ các hộ nông dân, hộ sản xuất của các vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bà Nga nêu ví dụ, ở giai đoạn thử nghiệm, tại một số địa phương như: Sơn La, Lạng Sơn, Lâm Đồng đã rất thành công trong việc thu hút các doanh nghiệp lớn đầu tư sản xuất, sơ chế, thu mua và xuất khẩu hoặc là đưa vào thị trường trong nước những sản phẩm của đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, các mô hình hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số bán hàng trong các kênh phân phối hiện đại như: Sài Gòn Co.op hay là BigC mới chỉ đóng góp cho cộng đồng, chưa trở thành những hoạt động thường xuyên hàng tuần, hàng tháng, hàng năm để hỗ trợ cho đồng bào dân tộc thiểu số có được một không gian của mình để trình diễn văn hóa và đồng thời giới thiệu tới người tiêu dùng những sản phẩm mà hết sức là trân quý này của bà con dân tộc thiểu số.

Về phía doanh nghiệp, ppng Trần Hoàng - Giám đốc Siêu thị Co.opmart Victoria Hà Nội bày tỏ, điểm yếu của nguồn nông sản này là vấn đề nguồn hàng và sản lượng. Vì vậy, nhu cầu của thị trường hiện nay đối với sản phẩm đặc sản vùng miền và sản phẩm nông sản an toàn rất cao. Tuy nhiên, các nhà sản xuất khu vực miền núi, đồng bào dân tộc chủ yếu sản xuất ở quy mô nhỏ lẻ nên lượng hàng cung ứng thường bị đứt gãy hoặc gián đoạn. Khi nhu cầu của khách hàng tăng cao, muốn đặt hàng thêm nhà cung cấp sẽ khó đảm bảo được sản lượng. Do đó chúng tôi mong muốn nhà sản xuất sẽ chủ động hơn trong việc dự báo nhu cầu thị trường để có sản lượng phù hợp, đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
Đối với những hợp tác xã hoặc nhà sản xuất ở đồng bào dân tộc miền núi, quá trình vận chuyển hàng hóa về những điểm giao hàng, bán hàng của hệ thống đang gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt những sản phẩm rau lá, hoa quả... nhanh hỏng hoặc chất lượng bị suy giảm do giao thông không thuận lợi. Do đó, ông Trần Hoàng đề xuất hỗ trợ về logistics, vận chuyển, hậu cần… của nhà sản xuất, nhà cung ứng để tránh việc sản phẩm ở khu vực có chất lượng tốt, nhưng khi đến tay người tiêu dùng không giữ được chất lượng như ban đầu.