Doanh nghiệp sản xuất chống chọi giữa "tứ bề thọ địch"
Vừa chống dịch, vừa phát triển sản xuất, các doanh nghiệp cho biết đang cố gắng tìm kiếm các giải pháp để vượt qua bối cảnh khó khăn và thiếu thốn đủ bề, từ nhân lực đến nguyên liệu cũng như chi phí tăng cao.
"Tứ bề thọ địch" là cụm từ mà nhiều doanh nghiệp nhắc đến trong thời gian họ phải đối mặt để cố gắng duy trì sản xuất và an toàn trước dịch Covid-19.
Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh trên cả nước, giải pháp “3 tại chỗ” sau một thời gian triển khai cũng bộc lộ những bất cập nhất định, đặc biệt tại các tỉnh phía Nam; thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Y tế đề xuất giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp vừa phòng chống dịch, vừa duy trì hoạt động sản xuất.
Nhìn đâu cũng thấy khó
Cuối tuần qua, Cục Công nghiệp Bộ Công Thương đã tổ chức buổi trao đổi trực tuyến với các hiệp hội và doanh nghiệp ngành chế biến chế tạo để lắng nghe, tiếp thu ý kiến tìm ra giải pháp giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn trong thời gian thực hiện Chỉ thị 16, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.
Tại buổi làm việc, các doanh nghiệp chia sẻ khó khăn lớn nhất trong việc triển khai “3 tại chỗ” đó là cơ sở hạ tầng của doanh nghiệp không đủ điều kiện đáp ứng công tác phòng chống dịch, chi phí thực hiện lớn, bên cạnh đó quy định, hướng dẫn của các cơ quan liên quan chưa cụ thể, thiếu nhất quán khiến doanh nghiệp lúng túng trong quá trình thực hiện. Khi thấy có một số bất cập xảy ra, thay vì tìm giải pháp tháo gỡ, hỗ trợ doanh nghiệp, các tỉnh lại ra quy định dừng thực hiện “3 tại chỗ” làm ảnh hưởng đến những doanh nghiệp có đủ điều kiện triển khai.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp duy trì hoạt động sản xuất trong bối cảnh dịch bệnh, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19, Bộ Y tế, và các Bộ, ngành liên quan đã ban hành các văn bản hướng dẫn các biện pháp phòng, chống dịch, đánh giá nguy cơ lây nhiễm dịch, và tổ chức thực hiện vừa cách ly, vừa sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp, như Quyết định 2787/QĐ-BYT ngày 05 tháng 6 năm 2021 của Bộ Y tế, Công văn số 2242/LĐTBXH-TLĐ-PTM ngày 14 tháng 7 năm 2021 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, và Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam… Tuy nhiên, quá trình triển khai những hướng dẫn, quy định này vẫn còn một số điểm bất cập, do vậy việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung các quy định tại các văn bản hướng dẫn nêu trên là cần thiết trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang có diễn biến phức tạp như hiện nay.
Bộ Công Thương đã gửi văn bản tổng hợp các kiến nghị của doanh nghiệp đối với Bộ Y tế và các bên liên quan về việc điều chỉnh, sửa đổi và bổ sung một số giải pháp liên quan đến tiêm phòng và phòng chống dịch tại cơ sở sản xuất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vừa thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch hiệu quả, đảm bảo an toàn cho người lao động, vừa duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh.
Cần "nới lỏng" điều kiện làm việc cho doanh nghiệp
Liên quan đến Quyết định 2787/QĐ-BYT, các doanh nghiệp kiến nghị bổ sung các nội dung sau:
Thứ nhất, liên quan đến quy định về hình thức tổ chức sản xuất trong điều kiện vừa thực hiện cách ly, vừa sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, ngoài các quy định về hình thức “3 tại chỗ”, “1 cung đường, 2 địa điểm”, doanh nghiệp kiến nghị bổ sung các hình thức khác cho doanh nghiệp được lựa chọn. Theo đó, cần có các quy định cụ thể đối với trường hợp người lao động được về nhà, có cam kết của doanh nghiệp với địa phương, người lao động với doanh nghiệp, và di chuyển bằng phương tiện cá nhân giữa nơi ở của gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh (đảm bảo các biện pháp an toàn tương tự trường hợp F1 tự cách ly tại gia đình và di chuyển theo tuyến cố định, không dừng đỗ dọc đường).
Thứ hai, doanh nghiệp kiến nghị bổ sung quy định cụ thể đối với trường hợp người lao động dừng tham gia “3 tại chỗ” giữa chừng và trở về nơi cư trú để người lao động yên tâm đăng ký tham gia “3 tại chỗ”.
Thứ ba, doanh nghiệp kiến nghị cần có hướng dẫn các địa phương xây dựng các kịch bản, lộ trình phục hồi sản xuất tương ứng với các kịch bản diễn biến của dịch bệnh để các doanh nghiệp có kế hoạch bố trí sản xuất phù hợp.
Thứ tư cần có quy trình, thời hạn các cơ quan y tế địa phương cần phối hợp với doanh nghiệp trong việc tách F0, F1 ra khỏi môi trường làm việc để doanh nghiệp sớm ổn định lại sản xuất và đảm bảo an toàn cho những người lao động khác trong doanh nghiệp yên tâm tập trung làm việc.
Thứ năm cần bổ sung quy định về tổ chức thực hiện xét nghiệm cộng gộp định kỳ, lấy mẫu trực tiếp tại doanh nghiệp nhằm cắt giảm chi phí, thời gian cho doanh nghiệp và các cơ sở y tế cũng như tránh tập trung đông người gây mất an toàn phòng dịch.
Thứ sáu kiến nghị bổ sung quy định cụ thể các điều kiện cần thiết để cho phép doanh nghiệp được hoạt động trở lại tương ứng với các kịch bản khác nhau (hoạt động 30%, 50%, 70% cho tới 100% công suất như trước thời điểm diễn ra dịch bệnh) tuỳ vào điều kiện đảm bảo an toàn của doanh nghiệp và kết quả thực hiện phòng chống dịch bệnh để doanh nghiệp có kế hoạch bố trí lao động và nguồn lực sản xuất thích hợp.
Thứ bảy, cần bổ sung quy định về việc địa phương khi quyết định tạm dừng hoạt động sản xuất trên quy mô lớn trong phạm vi toàn bộ khu, cụm công nghiệp trên địa bàn cần báo cáo Tổ công tác đặc biệt của Chính phủ thực hiện công tác phòng, chống dịch Covid-19 và Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 xem xét, quyết định.
3 đề xuất về phòng chống dịch bệnh
Liên quan đến Quyết định số 3355/QĐ-BYT, các doanh nghiệp đề xuất:
Thứ nhất, cần đưa mức ưu tiên đối với người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp (tại điểm n mục 3 phần III) trở thành đối tượng ưu tiên tiêm văc-xin theo điểm g mục 3 phần III của Kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm văc-xin phòng Covid-19 năm 2021 – 2022 ban hành kèm theo Quyết định này. Trong nhóm doanh nghiệp, ưu tiên tiêm văc-xin cho các doanh nghiệp thuộc các ngành xuất khẩu và sản xuất các sản phẩm thiết yếu gồm điện tử, dệt may, da giày, ô tô, thép, chế biến nông sản, thực phẩm...
Thứ hai, cho phép các cơ sở y tế triển khai tiêm chủng có thu phí (do doanh nghiệp, cá nhân chi trả) dưới sự hướng dẫn và giám sát về chuyên môn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Thứ ba, nhanh chóng hướng dẫn việc triển khai thực hiện các nội dung đã quy định trong Quyết định 3355/QĐ-BYT về tổ chức tiêm chủng (Phần IV, mục 2, 4), bao gồm việc (i) nhanh chóng ban hành danh sách các cơ sở tiêm chủng trong đó bao gồm các cơ sở y tế tư nhân nhằm tăng cường năng lực hệ thống tiêm chủng, giảm tải áp lực cho các cơ sở y tế công và đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng; (ii) bố trí tổ chức tiêm tại chỗ đối với các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp có đủ điều kiện về y tế nhằm giảm tải cho các cơ sở y tế và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc tổ chức tiêm phòng cho cán bộ, công nhân viên của doanh nghiệp; (iii) ban hành các văn bản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn về y tế các cấp đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động phòng chống dịch bệnh như khai báo y tế, đăng ký xét nghiệm, đăng ký tiêm chủng… nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, tránh việc tập trung đông người gây mất an toàn phòng dịch; (iv) trong trường hợp các Hiệp hội, doanh nghiệp đã liên hệ và tìm được nguồn cung văc-xin từ nước ngoài, đề nghị Bộ Y tế khẩn trương báo cáo Chính phủ đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp ký kết các hợp đồng cung ứng văc-xin để giúp các doanh nghiệp sớm tiếp cận nguồn văc-xin trong thời gian ngắn nhất; và (v) yêu cầu các địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng cho các đối tượng là người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất…) để giúp các doanh nghiệp duy trì hiệu quả hoạt động sản xuất và người lao động yên tâm làm việc.
Bên cạnh những kiến nghị, đề xuất liên quan đến các quy định của Bộ Y tế, các doanh nghiệp ngành chế biến chế tạo cũng mong muốn các chính quyền địa phương và các bộ ngành chung tay, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp trong giai đoạn này thông qua việc (i) bố trí các cơ sở hạ tầng xã hội như chỗ ăn ở tập trung cho người lao động (có thể xem xét tận dụng các ký túc xá, trường học, trụ sở cơ quan, nhà khách, khách sạn tại địa phương đảm bảo điều kiện vệ sinh dịch tễ), doanh nghiệp có thể trả tiền thuê, giúp giảm tải đáng kể cho doanh nghiệp trong việc phải bố trí chỗ ăn ở cho một lượng lớn người lao động, đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn tại môi trường ăn ở và sinh hoạt; (ii) cho lưu thông toàn bộ các hàng hóa mà doanh nghiệp đăng ký sản xuất, đơn giản hoá thủ tục lưu thông hàng hoá theo hướng yêu cầu xuất trình hồ sơ bao gồm những giấy tờ doanh nghiệp có sẵn, đủ để chứng minh tính hợp pháp của phương tiện và tính cần thiết của việc di chuyển, tránh tạo ra cơ chế cấp phép, xin-cho, gây ách tắc lưu thông, (iii) và các thay đổi chính sách nên có lộ trình và thời gian báo trước để doanh nghiệp kịp lên kế hoạch và ứng phó với tình hình, không nên quá đột ngột khiến doanh nghiệp không kịp trở tay.
