7 yếu tố góp phần tạo nên thành công cho con
Mặc dù không hề có một chuẩn mực cụ thể nào đảm bảo con bạn sẽ đạt được tất cả những kỳ vọng của cha mẹ, nhưng các nhà tâm lý học cũng đã chỉ ra một số điểm chung nhất định của các bậc phụ huynh có con cái thành công:
1. Kỳ vọng cao
Tiến hành cuộc khảo sát quốc gia trên 6.600 trẻ em sinh ra vào năm 2001, giáo sư Neal Halfon và các cộng sự ở Đại học California (Los Angeles, Hoa Kỳ) đã chứng minh rằng, những kỳ vọng mà cha mẹ ấp ủ có ảnh hưởng lớn đến thành tựu của con cái họ sau này.
Kết quả rút ra từ các bài kiểm tra cho thấy: có đến 96% những đứa trẻ thành công đã từng được cha mẹ mong muốn chúng vào đại học, trong khi đó, tỷ lệ này ở những đứa trẻ không thành công chỉ là 57%.
Điều này hoàn toàn phù hợp với nội dung của hiệu ứng Pygmalion. Theo đó, những gì một người trông đợi vào người khác sẽ được đáp ứng như một lời tiên đoán trở thành sự thật.
Hiệu ứng trên được diễn giải bằng 4 quá trình: chúng ta kỳ vọng vào con người (hoặc sự việc); chúng ta thể hiện kỳ vọng của mình qua các tín hiệu giao tiếp, ứng xử; người được kỳ vọng có khuynh hướng đáp lại tín hiệu đó bằng cách điều chỉnh hành vi cho phù hợp; cuối cùng thì kỳ vọng ban đầu của chúng ta sẽ hóa thành hiện thực.
2. Điều kiện kinh tế, địa vị xã hội cao
Một thực tế rõ ràng rằng việc trưởng thành trong sự thiếu thốn vật chất sẽ khiến trẻ em bị giới hạn nhiều về khả năng của mình.
Theo nhà nghiên cứu Sean Reardon của Đại học Stanford, khoảng cách về sự thành công giữa những đứa trẻ sinh ra (vào năm 2001) trong các gia đình khá giả và nghèo khó đã gia tăng từ 30 – 40% so với 25 năm trước đó.
Dan Pink – tác giả của quyển Drive – đã lưu ý rằng, thu nhập của cha mẹ và điểm số kỳ thi SAT của con cái họ thường tỷ lệ thuận với nhau.
Vì vậy có thể nói, điều kiện kinh tế cũng như địa vị xã hội của cha mẹ cũng là một trong những nhân tố quan trọng góp phần tạo nên sự thành công cho con trẻ.
3. Trình độ học vấn cao
Theo một nghiên cứu vào năm 2014 của nhà tâm lý học Sandra Tang ở Đại học Michigan, những bà mẹ đã hoàn tất việc học tại bậc phổ thông hoặc cao đẳng, đại học sẽ có xu hướng uốn nắn con cái mình theo đúng lộ trình giáo dục đó của họ.
Kết quả khảo sát hơn 14.000 trẻ em vào mẫu giáo từ năm 1998 – 2007 cho thấy, những đứa trẻ được sinh ra bởi các bà mẹ tuổi “teen” (18 tuổi hoặc nhỏ hơn) ít có khả năng hoàn tất việc học phổ thông hoặc được vào đại học như bạn bè đồng trang lứa.
Thực hiện một nghiên cứu khác vào năm 2009 tại một khu bán nông thôn New York, nhà tâm lý học Eric Dubow ở Đại học Bowling Green đã chứng minh được, trình độ học vấn của cha mẹ khi trẻ 8 tuổi sẽ ảnh hưởng lớn đến sự thành công của chúng ở lĩnh vực học tập cũng như tương lai sự nghiệp trong 40 năm sau đó.
4. Sớm truyền đạt kỹ năng học tập cho con
Vào năm 2007, kết quả phân tích 35.000 trẻ mẫu giáo trên khắp nước Mỹ, Canada và Anh đã cho thấy, việc sớm truyền đạt và phát triển các kỹ năng toán học cho trẻ sẽ tạo cho chúng một lợi thế rất lớn sau này.
Nhà nghiên cứu Greg Duncan của Đại học Northwestern cho biết, việc tìm hiểu về các con số, thành thạo các phép tính cơ bản… không chỉ giúp trẻ giỏi môn Toán trong tương lai mà còn góp phần phát triển khả năng và sở thích đọc sách của chúng.
5. Quan tâm đến cảm xúc của con cái
Vào năm 2014, các chuyên gia đã khảo sát trên 243 người sinh ra trong gia đình nghèo khó. Kết quả là: những đứa trẻ được cha mẹ quan tâm và chăm lo đầy đủ về mặt cảm xúc trong 3 năm đầu đời không những có thể hoàn thành tốt các bài kiểm tra ở thời thơ ấu mà còn có được các mối quan hệ lành mạnh và đạt được nhiều thành tựu giáo dục đáng kể ở độ tuổi 30.
Một báo cáo trên trang PsyBlog cho rằng, cha mẹ nên quan tâm và đáp ứng lại các nhu cầu cảm xúc của con cái mình một cách kịp thời và hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ khám phá thế giới.
“Điều này cho thấy, việc vun đắp tình cảm giữa cha mẹ - con cái sẽ mang đến kết quả tích cực và lâu dài cho sự phát triển cá nhân của chúng”, nhà tâm lý học Lee Raby của Đại học Minnesota trả lời trong một cuộc phỏng vấn.
6. Không mang cảm giác tiêu cực đến cho con
Chuyên gia Brigid Schulte đã trích dẫn một nghiên cứu mới trên The Washington Post với nội dung rằng: số giờ người mẹ ở bên con cái trong độ tuổi từ 3 – 11 thật ra cũng không giúp ích gì nhiều trong việc xây dựng nền tảng hành vi và chi phối sự thành công của chúng trong tương lai.
Bởi vì sự kiểm soát quá mức cần thiết dễ gây ra phản ứng ngược, khiến chúng cảm thấy bị mất tự do.
Thêm nữa, khi tiếp xúc với con cái, nếu tâm trạng của cha mẹ không tốt (căng thẳng do công việc, trục trặc các mối quan hệ xã hội…) thì cảm giác không dễ chịu ấy cũng sẽ “lây lan” sang trẻ.
Vì thế, đừng xem khoảng thời gian ở bên con chỉ là việc để làm tròn nghĩa vụ mà hãy thật sự trân trọng để đem đến những giây phút tích cực nhất cho chúng.
7. Dạy con cái cách tư duy trưởng thành
Cách trẻ em suy nghĩ về “nguồn gốc” của sự thành công cũng ảnh hưởng nhiều đến sự thành đạt của chúng.
Trong nhiều thập kỷ, nhà tâm lý học Carol Dweck (Đại học Stanford) đã nghiên cứu được rằng, hầu hết trẻ em (và cả người lớn) đều nghĩ rằng, sự thành công luôn đến nhờ một trong hai cách tư duy sau đây.
Thứ nhất là “tư duy cố định” – nghĩa là sự thông minh và khả năng sáng tạo là không thể thay đổi, người tư duy theo cách này sẽ tránh rủi ro bằng mọi giá để đạt đến thành công.
Thứ hai là “tư duy trưởng thành” – xem trọng các thử thách và xem thất bại là bàn đạp để đi đến thành công và phát triển các khả năng cá nhân.
Nếu bạn là người có “tư duy trưởng thành” và bạn quan niệm rằng ý chí phấn đấu không ngừng sẽ giúp bản thân tiến bộ thì điều đó sẽ ảnh hưởng lớn đến con trẻ.
Dweck đã cho các trẻ em 4 tuổi cùng chơi trò xếp hình. Chúng được quyền lựa chọn bức hình dễ hoặc khó để xếp. Những đứa trẻ có “tư duy cố định” sẽ chọn bức hình dễ, vì chúng có thể dễ dàng chứng tỏ trí thông minh bẩm sinh của mình. Còn những đứa trẻ có “tư duy trưởng thành” sẽ chọn bức hình khó, vì chúng xem đây là cơ hội để học hỏi.
Vì vậy, khi khuyến khích tinh thần của con cái, đừng khen ngợi vì chúng thông minh mà hãy khen ngợi vì ý chí phấn đấu, sự làm việc chăm chỉ và tinh thần cầu tiến của chúng.
