Phát triển thương hiệu hàng Việt Nam
Tâm lý chung của người tiêu dùng là muốn mua hàng có chất lượng được bảo đảm theo đúng lời quảng bá, giới thiệu sản phẩm của nhà sản xuất, cung ứng, đồng thời được hưởng dịch vụ hậu mãi tốt. Điều này hoàn toàn nằm trong tầm tay của nhà sản xuất, cung ứng hàng hóa hay dịch vụ.Thương hiệu tốt trong tầm tay doanh nghiệp
Theo PGS, TS Lê Quý Đức (Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh), các doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu thị trường, tìm hiểu đặc tính tâm lý tiêu dùng của người Việt Nam để sản xuất ra các loại hàng hóa đáp ứng nhu cầu đó. “Trong điều kiện kinh tế - xã hội Việt Nam hiện nay, phần lớn người tiêu dùng vẫn giữ tâm lý “ăn chắc, mặc bền”, “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, ưu tiên cho giá trị sử dụng của hàng hóa. Do đó, nhà sản xuất, kinh doanh cần sản xuất hàng hóa có chất lượng tốt, giá cả phù hợp hơn là hàng hóa chỉ chạy theo mốt, mẫu mã, hình thức bên ngoài”, PGS, TS Lê Quý Đức nói.
Tuy nhiên, PGS, TS Lê Quý Đức cũng cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam cần đi tắt, đón đầu nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng mới của người Việt Nam, đặc biệt là cư dân đô thị, người tiêu dùng trẻ và tầng lớp trung lưu đang ngày càng phát triển đông đảo. Với nhóm khách hàng này, chất lượng và mẫu mã lại được quan tâm hàng đầu.
Chất lượng hàng hóa, dịch vụ tốt, giá cả hợp lý, dịch vụ hậu mãi được bảo đảm, nhưng nếu doanh nghiệp không quảng bá, giới thiệu sản phẩm của mình thì thương hiệu của doanh nghiệp cũng rất khó được định hình. Trong khi đó, theo PGS, TS Lê Thanh Bình (Học viện Ngoại giao), các doanh nghiệp Việt Nam chưa thực sự chú trọng quảng bá, phát triển thương hiệu thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. “Thực tế là khâu tiêu thụ sản phẩm hàng hóa liên quan chặt chẽ với thương hiệu, nhưng nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa nhận thức đầy đủ về giá trị của thương hiệu, nên chưa đầu tư nhiều cho chiến lược xây dựng thương hiệu mang tính chuyên nghiệp. Các điều tra gần đây cho biết, mới chỉ hơn 10% doanh nghiệp nước ta nhận thấy rằng thương hiệu là tài sản của doanh nghiệp. Một số thăm dò từ nghiên cứu khách hàng của những bộ phận PR chuyên nghiệp có kết quả là: Trong số những người tiêu dùng được phỏng vấn, có 89% đồng ý thương hiệu là yếu tố quyết định khi họ lựa chọn mua sắm”, PGS, TS Lê Thanh Bình nói.
Cần sự hỗ trợ của Nhà nước
Tuy doanh nghiệp đóng vai trò quyết định trong việc định hình và phát triển thương hiệu hàng Việt Nam, nhưng sự hỗ trợ của Nhà nước cũng đóng vai trò quan trọng. Bằng chính sách ưu đãi và hành lang pháp lý tốt, Nhà nước sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu của mình.
PGS, TS Lê Quý Đức cho rằng, Nhà nước cần có chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp lựa chọn địa điểm sản xuất thuận lợi trong việc sử dụng nguyên liệu, lao động và phân phối sản phẩm, bên cạnh chính sách phát triển hạ tầng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. “Vừa qua, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, đưa hàng về các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long và vùng biên giới phía Bắc được người tiêu dùng đón nhận hết sức hồ hởi. Các doanh nghiệp cũng nhận thấy sức mua tiềm tàng trong nhân dân, tình cảm của người tiêu dùng và nhu cầu của họ đối với hàng hóa nội địa. Song, họ cũng gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc vận chuyển và bảo quản, phân phối hàng hóa nếu phục vụ thường xuyên, lâu dài người tiêu dùng ở vùng sâu, vùng xa”, PGS,TS Lê Quý Đức nói. Từ đó, ông đề xuất giải pháp Nhà nước đầu tư mạnh mẽ hơn nữa để phát triển mạng lưới giao thông đến các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần có chính sách “bảo hộ” lành mạnh hàng nội địa bằng cách ngăn chặn có hiệu quả hàng ngoại xâm nhập trái phép do buôn lậu, gian lận thương mại cũng như hàng giả, hàng kém phẩm chất tung ra thị trường.
Trao đổi với các phóng viên, nhà sử học Dương Trung Quốc cũng cho rằng, Nhà nước nên có những hình thức bảo hộ cần thiết, bao gồm cả bảo hộ về tinh thần và bảo hộ về vật chất, nằm trong khuôn khổ cam kết quốc tế cho phép để các doanh nghiệp phát triển thương hiệu. “Chúng tôi thấy Nhà nước đưa ra chính sách rất nhiều, nhưng thực thi chính sách thì hầu như là không nâng niu, gìn giữ, bảo tồn lực lượng sản xuất”, ông Dương Trung Quốc nói.
Thực trạng doanh nghiệp Việt Nam chưa thực sự quan tâm đến xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu thực tế đã gây thiệt hại không nhỏ cho chính các doanh nghiệp. Nhiều thương hiệu lớn của Việt Nam đã bị các doanh nghiệp nước ngoài “nhanh tay” chiếm dụng. Chẳng hạn thương hiệu PetroVietnam và hình ngọn lửa của ngành dầu khí Việt Nam, võng xếp Duy Lợi, Bi’tis, bánh phồng tôm Sa Giang, cà phê Trung Nguyên, kẹo dừa Bến Tre, nước mắm Phú Quốc, nước mắm Phan Thiết và gần đây nhất là thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột đã bị thương nhân nước ngoài chiếm dụng. Một số doanh nghiệp đã kiện đòi lại được bản quyền thương hiệu, nhưng phải tiêu tốn nhiều thời gian, công sức và tiền bạc. Phần nhiều trong số đó đã bị mất hẳn thương hiệu. Rõ ràng, sự lơ là trong đăng ký và bảo vệ thương hiệu đã khiến nhiều doanh nghiệp gần như trắng tay sau nhiều năm dày công vun đắp thương hiệu.
