Mở rộng liên kết sản xuất, tiêu thụ lúa gạo

Sản xuất lúa ở ĐBSCL

Theo nhận định của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, thị trường thương mại đang đòi hỏi gạo thơm, gạo đặc sản, gạo chất lượng cao và an toàn thực phẩm. Nhu cầu gạo chất lượng trong nước cũng tăng mạnh. Các DN kinh doanh lương thực cần bắt tay thực hiện liên kết SX, xây dựng vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng lúa gạo đạt chuẩn an toàn, giá thành cạnh tranh.

Theo dõi quá trình liên kết SX giữa các DN thành viên và HTX, tổ hợp tác nông dân để xây dựng vùng nguyên liệu, ông Tôn Thọ Nhân, Trưởng phòng Nông sản thực phẩm – Tổng Cty Lương thực miền Nam (VNF2) thừa nhận: Tổng diện tích liên kết SX còn rất khiêm tốn so với tiềm năng SX lúa của vùng ĐBSCL cũng như so với điều kiện, năng lực của VNF2. Nguyên do những năm qua xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn. Mãi đến tháng 6/2017 thị trường khởi sắc trở lại, các DN thành viên VNF2 mới ký hợp đồng với quy mô diện tích, sản lượng gạo phù hợp theo yêu cầu đầu ra thị trường của đơn vị. Thế nhưng lúa ĐX 2017-2018 hiện đang thu hoạch, giá biến động tăng, dễ tiêu thụ, một số nông dân lại không muốn liên kết với DN. Thêm nữa, tình trạng hàng xáo đặt cọc tiền mua lúa trước thu hoạch 20-30 ngày và tranh mua với DN. Nông dân bán lúa ra bên ngoài khiến tỷ lệ mua lúa theo hợp đồng của DN đạt thấp.

Làm thế nào gia tăng hiệu quả trong quá trình liên kết SX? Thứ trưởng Trần Thanh Nam, nhấn mạnh: Tầm quan trọng trong quá trình thực hiện Quyết định 445/QĐ-TTg của Thủ tướng về Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng ĐBSCL giai đoạn 2016 - 2020”, nhằm đẩy mạnh liên kết SX, tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Bộ NN-PTNT chọn VNF2 là đơn vị chủ lực, thí điểm triển khai nhân rộng các mô hình liên kết SX và thu mua lúa gạo ở ĐBSCL.

Thứ trưởng chỉ đạo: Sau hội nghị, VNF2 có kế hoạch cụ thể, liên kết với các HTX. Trước tiên là các HTX thực hiện theo đề án của QĐ 445 và các HTX khác, lưu ý đảm bảo lợi ích hài hòa. Bắt đầu từ tháng 4/2018 triển khai kế hoạch thực hiện. Cục Kinh tế hợp tác và PTNT tham mưu, Bộ sẽ cùng với các địa phương, Sở NN-PTNT đồng hành, hỗ trợ các đơn vị DN liên kết với các HTX triển khai kế hoạch thực hiện và kịp thời tháo gỡ khó khăn. Bên cạnh đó cần xem HTX là trọng tâm, DN phải tin tưởng vào HTX. Sắp tới các Cục: Kinh tế hợp tác và PTNT, Trồng trọt, BVTV và TTKN Quốc gia sẽ ký cam kết liên tịch, sẵn sàng hỗ trợ triển khai mô hình. Đối với các HTX cần quan tâm đến vấn đề giống, phân bón, qui trình SX để đảm bảo xây dựng vùng nguyên liệu an toàn chất lượng cao. Đó chính là vấn đề cốt lõi trong quá trình liên kết.