Ngày không dùng tiền mặt năm 2021: Kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử

Triển khai Kế hoạch 246/KH-UBNB ngày 01/11/2021 của UBND thành phố Hà Nội về việc phục hồi và phát triển kinh tế thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 trong quý IV/2021 và các năm 2022, 2023, ngày 05 / 11 / 2021, tại Hà Nội,  Lễ kích hoạt Sự kiện “Ngày không dùng tiền mặt năm 2021” đã diễn ra với sự tham gia của các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực (ngân hàng, trung gian thanh toán, thương mại điện tử, bán lẻ, giao nhận…) và người tiêu dùng trên địa bàn Thành phố. Ngày không dùng tiền mặt thuộc Chương trình Khuyến mại tập trung Thành phố là Sự kiện thường niên do UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo, giao Sở Công Thương chủ trì tổ chức kéo dài trong tháng 11 hàng năm. Sự kiện “Ngày không dùng tiền mặt năm 2021” có sự phối hợp thực hiện của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương.

Kích cầu tiêu dùng tiêu dùng trong những tháng cuối năm

Sự kiện Ngày không dùng tiền mặt được tổ chức lần thứ nhất vào năm 2020, trong hơn 01 tháng diễn ra các chuỗi hoạt động của Sự kiện Ngày không dùng tiền mặt và Tháng khuyến mại Hà Nội đã thu hút hàng triệu lượt khách hàng trải nghiệm, mua sắm tại các điểm khuyến mại. Kết quả nổi bật, trong 02 “Ngày Vàng Khuyến mại” tại 50 Điểm Vàng khuyến mại như siêu thị Pico, siêu thị BigC… cùng 2.000 điểm khuyến mại trên địa bàn Thành phố đã thu hút hơn 660.000 lượt khách hàng, tổng doanh thu ước đạt hơn 300 tỷ đồng, giá trị khuyến mại cho người tiêu dùng đạt gần 50 tỷ đồng; một số TTTM, siêu thị ghi nhận mức tăng mạnh về lượng khách mua sắm và doanh thu so với ngày trong tuần: Trung tâm Thương mại BigC Thăng Long tăng 200% doanh thu, 220% lượng khách; siêu thị điện máy Pico doanh thu tăng hơn 100%, lượng khách tăng 200%...; các hệ thống cửa hàng thời trang, may mặc cũng ghi nhận mức tăng đáng kể so với ngày thường…

Bên cạnh đó, Sở Công Thương Hà Nội cũng tích cực thực hiện và phối hợp với các cơ quan truyền thông, đơn vị cung ứng dịch vụ hàng hóa như các trung tâm tâm thương mại, siêu thị... trên địa bàn Thành phố thông qua các chuỗi hoạt động của Sự kiện để tuyên truyền, quảng bá về thanh toán qua POS, thanh toán điện tử, dịch vụ trung gian thanh toán dưới nhiều hình thức phong phú, hiệu quả (như tờ rơi tuyên truyền, banner quảng cáo...) góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức, thói quen của người dân trong thanh toán, giúp công chúng hiểu được lợi ích của TTKDTM; triển khai nhiều chương trình khuyến mại, ưu đãi hấp dẫn đối với khách hàng sử dụng dịch vụ; tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về các chính sách, giải pháp thúc đẩy TTKDTM nhằm giúp người dân hiểu rõ về các loại phí, mục đích thu phí dịch vụ thanh toán, về các chương trình miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán (đặc biệt các lần miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán, phí chuyển tiền nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp do ảnh hưởng của dịch Covid-19 trong năm 2020).

Qua kỳ tổ chức đầu tiên, Ngày không dùng tiền mặt năm 2020 đã góp phần quan trọng: thúc đẩy sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, kích cầu tiêu dùng trong những tháng cuối năm, từng bước thay đổi thói quen, hành vi mua sắm của người tiêu dùng theo hướng văn minh, hiện đại, đẩy nhanh tiến trình không sử dụng tiền mặt trong nền kinh tế để hướng đến một xã hội không dùng tiền mặt; góp phần bình ổn giá cả, chống thất thu thuế, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố Hà Nội.

Năm 2021, trước những khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc mở rộng TTKDTM là một trong những giải pháp hữu hiệu để đạt “mục tiêu kép”, vừa phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, vừa thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội trong “trạng thái bình thường mới”; UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo Sở Công Thương Hà Nội phối hợp cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT và KTS) - Bộ Công Thương, Ngân hàng nhà nước - Chi nhánh thành phố Hà Nội cùng các doanh nghiệp tổ chức: “Sự kiện Ngày không dùng tiền mặt năm 2021”.

Sự kiện với chủ đề: “Một chạm thông minh - Kích cầu mua sắm”  nhằm tuyên truyền về lợi ích của thanh toán không dùng mặt (TTKDTM) đẩy mạnh thương mại điện tử (TMĐT) đặc biệt là đối tượng khách hàng tham gia thanh toán, mua sắm tại các trung tâm thương mại, siêu thị, chuỗi cửa hàng tiện lợi, các kênh TMĐT, các lĩnh vực khác (thanh toán tiền điện, nước, viễn thông, y tế…) trên địa bàn Thành phố Hà Nội.

Đẩy mạnh các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt

Phát biểu Khai mạc tại Sự kiện, Bà Trần Thị Phương Lan – Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết, "Ngày không tiền mặt năm 2021" sẽ tập trung triển khai các hoạt động phù hợp với bối cảnh tình hình dịch Covid-19, với xu thế, thị hiếu của người tiêu dùng hiện nay như: Đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt; tăng cường ứng dụng các công nghệ mới hướng tới thị trường tiêu dùng thông minh, kết nối nhanh hơn giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng, thúc đẩy việc mua sắm có kế hoạch, có chủ đích và chuyển sang tiêu dùng bền vững, hợp lý; đẩy mạnh ứng dụng thương mại điện tử hỗ trợ, mở rộng thị trường tiêu thị cho hàng hóa nội địa và thúc đẩy thương mại điện tử trên địa bàn Thành phố.

Thông qua các chuỗi hoạt động của Sự kiện, Sở Công Thương Hà Nội hy vọng sẽ thu hút đông đảo người dân tham gia hưởng ứng, tạo thói quen cho người tiêu dùng thanh toán không dùng tiền mặt khi giao dịch và mua sắm, tạo thêm động lực để các doanh nghiệp đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử. Đồng thời, tạo thuận lợi cho khách hàng khi mua sắm, thanh toán và là đòn bẩy kích cầu tiêu dùng, góp phần hoàn thành chỉ tiêu tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ của Thành phố trong những tháng cuối năm, giữ vững xếp hạng từ thứ 2 trở lên so với cả nước về Chỉ số Thương mại điện tử (EBI) hằng năm.

Cũng theo Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, cùng với xu hướng Cách mạng Công nghiệp 4.0, để thúc đẩy hoạt động thương mại điện tử trong thời gian tới Sở Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh thành phố Hà Nội khuyến khích các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa dịch vụ triển khai mạnh mẽ các loại hình thanh toán mới hiện đại, có các hình thức động viên, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt; hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị bán lẻ triển khai thực hiện thanh toán dịch vụ bán lẻ bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt; phổ biến, hướng dẫn doanh nghiệp, cá nhân tiếp cận và sử dụng các hình thức bán hàng trực tuyến (qua website/ứng dụng thương mại điện tử; sàn thương mại điện tử như Amazon, Alibaba, Sendo, Shopee…) nhằm tìm kiếm, kết nối với khách hàng, duy trì kinh doanh trong điều kiện phòng chống dịch ngày càng siết chặt.

Chia sẻ tại Lễ kích hoạt sự kiện, Bà Nguyễn Thị Minh Huyền – Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương cho biết, thời gian qua chúng ta có thể thấy thương mại điện tử Việt Nam đang phát triển với tốc độ nhanh về cả quy mô và chất lượng. Dịch Covid-19 vừa qua một mặt tác động không nhỏ tới tình hình kinh tế xã hội và sự phát triển của doanh nghiệp nói chung, của Hà Nội nói riêng, tuy nhiên mặt khác cũng như một cú huých để Chính phủ, Bộ ngành Trung ương, địa phương, doanh nghiệp và người dân đã có một cái nhìn đầy đủ hơn và rõ ràng hơn về các mô hình quản lý, quản trị, mô hình kinh doanh trực tuyến . . . Các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt được sử dụng rộng rãi hơn trong mọi mặt đời sống của người dân. Tuy nhiên tỉ lệ thanh toán không dùng tiền mặt nhìn chung tại Việt Nam còn thấp.

Nguyên nhân chính của việc này là thói quen mua sắm của người tiêu dùng còn sử dụng nhiều tiền mặt; niềm tin của người tiêu dùng vào các giao dịch thương mại điện tử chưa cao, niềm tin vào đại đa số các hạ tầng thanh toán điện tử hỗ trợ cho Thương mại điện tử chưa cao; các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng và người bán hàng trong giao dịch sử dụng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt chưa có tính đồng bộ, nhất quán. Tuy nhiên, có thể nói ngay trong bối cảnh dịch bệnh cùng với hạ tầng công nghệ ngày càng hoàn thiện, thanh toán không dùng tiền mặt đã có sự tăng trưởng rõ rệt. Theo khảo sát gần đây của Visa cho thấy người tiêu dùng Việt Nam sử dụng thanh toán trực tuyến để thích ứng với đại dịch Covid-19, dùng ví điện tử, thanh toán không tiếp xúc qua thẻ và điện thoại thông minh, thanh toán bằng mã QR trên các loại hình mua sắm, dịch vụ đều đã tăng mạnh thời gian qua, hướng đến một nền kinh tế không dùng tiền mặt. Tổng giá trị giao dịch của người tiêu dùng Việt Nam trên thẻ tín dụng và ghi nợ Visa tăng 34% trong quý 1 năm 2021 so với quý 1 năm 2020. Tỉ lệ giao dịch không tiếp xúc trên tổng số giao dịch trực tiếp của thẻ Visa tăng 230% so với cùng kỳ. Tỉ lệ tăng trưởng hằng năm của tổng giá trị giao dịch thương mại điện tử trong giai đoạn quý 1 năm 2021 tăng 5.5 lần so với quý 4 năm 2020.

Theo Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2014 - 2020 và Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021 - 2025, mục tiêu thanh toán không dùng tiền mặt trong lĩnh vực thương mại điện tử đạt 50%, trong đó thanh toán thực hiện qua các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán chiếm 80% vào năm 2025.

Bà Nguyễn Thị Minh Huyền nhấn mạnh, để hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ, Bộ Công Thương, Cục TMĐT và KTS đang và sẽ tiếp tục triển khai nhiều các giải pháp, hạ tầng để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, cụ thể: Nền tảng hỗ trợ giao dịch trực tuyến tích hợp thanh toán KeyPay, Nghiên cứu triển khai hệ thống thanh toán đảm bảo trong thương mại điện tử (ESCROW) hướng đến mục đích bảo vệ cả người tiêu dùng và người bán hàng khi thanh toán không dùng tiền mặt trong một giao dịch thương mại điện tử. Cùng với đó, Cục TMĐT và KTS thông qua việc hợp tác với các địa phương, các đơn vị vận hành như Sendo, Voso, Tiki, Shopee, Lazada . . . và các đối tác tài chính như VPBank, Visa, các ví điện tử . . . đẩy mạnh lưu thông hàng hóa, tiêu thụ nông sản vùng miền trong nước và hướng tới xuất khẩu thông qua “Gian hàng Việt trực tuyến quốc gia” với các chính sách ưu đãi khi mua sắm hàng hoá và thanh toán trực tuyến, với mục tiêu phát triển thị trường TMĐT, đồng thời đẩy mạnh tiêu dùng mua sắm hàng hoá thanh toán trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử, trên môi trường trực tuyến.

Trong khuôn khổ Sự kiện, đại diện các doanh nghiệp đồng hành cũng đã chia sẻ những giải pháp, phương thức TTKDTM đang và dự định triển khai tại đơn vị cũng như xu hướng và tầm quan trọng của TTKDTM trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp nhằm đẩy mạnh doanh số tiêu dùng không tiền mặt (như thông qua các ưu đãi cho người tiêu dùng…)

Tạo thói quen TTKDTM cho người tiêu dùng, đẩy mạnh phát triển TMĐT

Sự kiện “Ngày không dùng tiền mặt năm 2021” gồm 02 hoạt động chính: Hoạt động tuyên truyền, khuếch trương cho Sự kiện thông qua các hình thức tuyên truyền (mạng xã hội, banner quảng cáo, tờ rơi tuyên truyền…) trong suốt tháng 11/2021 để người tiêu dùng biết và hưởng ứng và Hoạt động Lễ kích hoạt Sự kiện cụ diễn ra trong 02 khu vực chính:

- Khu vực Kích hoạt Sự kiện “Ngày không dùng tiền mặt năm 2021” nhằm truyền tải mục đích ý nghĩa, thông điệp của Sự kiện.

- Khu vực gian hàng giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ TTKDMT: là khu vực dành cho các doanh nghiệp đồng hành trong Sự kiện như: Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY), Ví điện tử ShopeePay, Sàn TMĐT Shopee, Nền tảng Thương mại Điện tử Lazada Việt Nam, Sàn TMĐT Bizi, Công ty TNHH AEON Việt Nam, Công ty MM Mega Market Việt Nam, Công Ty Cổ Phần Dịch Vụ Giao Hàng Nhanh để giới thiệu, quảng bá về các công nghệ, sản phẩm TTKDTM hiện đại (xác thực sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt), thanh toán trên nền mã phản hồi nhanh (QR Code); thanh toán an toàn, thuận tiện qua mã hóa thông tin thẻ; thanh toán phi tiếp xúc) và các ưu đãi cho khách hàng mua sắm hàng hóa, dịch vụ khi TTKDTM. Qua đó tạo điều kiện cho người tiêu dùng làm quen và sử dụng các thiết bị, công nghệ thanh toán điện tử trong các giao dịch mua bán, từ đó góp phần hình thành thói quen sử dụng TTKDTM.

Thông qua các chuỗi hoạt động của Sự kiện, Sở Công Thương Hà Nội hy vọng sẽ thu hút đông đảo người dân tham gia hưởng ứng, tạo thói quen cho người tiêu dùng TTKDTM khi giao dịch và mua sắm, tạo thêm động lực để các doanh nghiệp đẩy mạnh phát triển TMĐT tạo thuận lợi cho khách hàng khi mua sắm, thanh toán và là đòn bẩy kích cầu tiêu dùng, góp phần hoàn thành chỉ tiêu tổng mức lưu chuyển hàng hóa và doanh thu dịch vụ của Thành phố trong những tháng cuối năm, giữ vững xếp hạng từ thứ 2 trở lên so với cả nước về Chỉ số Thương mại điện tử (EBI) hằng năm.

Cùng với xu hướng Cách mạng Công nghiệp 4.0, để thúc đẩy hoạt động TMĐT trong thời gian tới Sở Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh thành phố Hà Nội khuyến khích các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa dịch vụ triển khai mạnh mẽ các loại hình thanh toán mới hiện đại, có các hình thức động viên, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng hình thức TTKDTM; hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị bán lẻ triển khai thực hiện thanh toán dịch vụ bán lẻ bằng phương thức TTKDTM; phổ biến, hướng dẫn doanh nghiệp, cá nhân tiếp cận và sử dụng các hình thức bán hàng trực tuyến (qua website/ứng dụng TMĐT; sàn TMĐT như Amazon, Alibaba, Sendo, Shopee…) nhằm tìm kiếm, kết nối với khách hàng, duy trì kinh doanh trong điều kiện phòng chống dịch ngày càng siết chặt.