Thương mại điện tử - giải pháp hỗ trợ kịp thời tiêu thụ các sản phẩm nông sản

Với vai trò đầu mối của Bộ Công Thương về quản lý và phát triển thương mại điện tử, Bộ đã chỉ đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp với các Bộ ngành Trung ương cũng như UBND các tỉnh, Sở ban ngành địa phương đã, đang và tiếp tục triển khai hàng loạt chương trình hỗ trợ, có ý nghĩa thiết thực, có hiệu quả và đóng góp tích cực giúp ổn định đầu ra tiêu thụ cho sản phẩm nông sản của các địa phương trên cả nước.

Ngày 21/7/2021, Thường trực Ban Bí thư đã có Điện về tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống dịch COVID-19, trong đó yêu cầu: “Toàn hệ thống chính trị tiếp tục tập trung cao nhất cho công tác phòng, chống dịch. Các cấp ủy, tổ chức đảng tiếp tục quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, có hiệu quả chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 và hướng dẫn của Bộ Y tế về công tác phòng, chống dịch trong tình hình mới, đặc biệt là Kết luận số 07-KL/TW, ngày 11/6/2021 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm tăng cường công tác phòng, chống dịch COVID-19 và phát triển kinh tế-xã hội; tuyệt đối không lơ là, chủ quan, mất cảnh giác. Động viên, biểu dương, khen thưởng kịp thời các địa phương, tổ chức, cá nhân làm tốt; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định, chủ quan, lơ là trong phòng, chống dịch”.

Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ Công Thương xác định việc hỗ trợ đưa nông sản mở rộng kênh phân phối qua thương mại điện tử và môi trường số là giải pháp cấp thiết đồng thời là một trong những nhiệm vụ được ưu tiên theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ nhằm một mặt đảm bảo công tác an toàn chống dịch toàn dân mặt khác góp phần cùng với hệ thống phân phối truyền thống duy trì chuỗi cung ứng và lưu thông hàng hoá, nông sản trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 còn hết sức phức tạp.

Theo báo cáo của các tỉnh, địa phương, năm nay thời tiết thuận lợi nên sản lượng nông sản vào mùa cao hơn năm ngoái, chất lượng nông sản đồng đều, nhiều vùng trồng có ứng dụng truy xuất nguồn gốc xuất xứ, đáp ứng các tiêu chuẩn như Viet Gap, Global Gap . . . tuy nhiên do dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại ở nhiều nước khiến nhiều thị trường nhập khẩu nông sản của Việt Nam ảnh hưởng đáng kể. Trong khi đó, ngay tại thị trường trong nước, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều tỉnh, thành phố, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh phía Nam đã khiến một lượng lớn nông sản, thủy hải sản, trái cây đến mùa lên đến hàng triệu tấn gặp rất nhiều khó khăn trong đầu ra tiêu thụ. Thêm vào đó, do yếu tố dịch bệnh nên việc vận chuyển hàng hoá giữa các tỉnh, địa phương trên cả nước cũng rất hạn chế.

Trước bối cảnh đó, Bộ Công Thương cũng như các bộ, ban ngành từ Trung ương đến địa phương nhận định việc tìm đầu ra cho các sản phẩm địa phương, nông sản địa phương là việc làm cấp bách, từ đó sớm có phương pháp đồng hành, hỗ trợ cụ thể nhằm tiêu thụ sản phẩm nông sản địa phương trên phạm vi cả nước giúp bà con nông dân ổn định đầu ra, đưa sản phẩm nông sản chất lượng tốt đến tay người tiêu dùng theo đúng tiêu chuẩn phòng dịch, hướng đến phát triển mục tiêu kép vừa phòng chống dịch, giữ an toàn sức khỏe toàn dân vừa phục hồi và duy trì phát triển kinh tế - xã hội.

Với vai trò đầu mối của Bộ Công Thương về quản lý và phát triển thương mại điện tử, Bộ đã chỉ đạo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp với các Bộ ngành Trung ương như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng như UBND các tỉnh, Sở ban ngành địa phương đã, đang và tiếp tục triển khai hàng loạt chương trình hỗ trợ, có ý nghĩa thiết thực, có hiệu quả và đóng góp tích cực giúp ổn định đầu ra tiêu thụ cho sản phẩm nông sản của các địa phương trên cả nước.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã phối hợp với Sở Công Thương các tỉnh, thành phố và các sàn thương mại điện tử tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn và kết nối thương mại cho các doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã; đồng thời tổ chức các sự kiện, chương trình đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử để tiêu thụ các đặc sản của địa phương, góp phần đưa các sản phẩm này đến gần hơn với người tiêu dùng. Từ ngày 12 – 14/04/2021, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã phối hợp với Sàn thương mại điện tử Sendo tổ chức “Ngày Đặc sản Sơn La” với các chính sách ưu đãi đặc biệt dành cho các doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã ở Sơn La và người tiêu dùng trên cả nước đối với các sản phẩm đặc sản của Sơn La; từ ngày 20 – 22/04/2021 là chương trình đặc biệt “Ngày hội xứ Dừa – Quê hương Bến Tre” với những ưu đãi đặc biệt dành cho doanh nghiệp sản xuất, hợp tác xã của Bến Tre như bưởi Giồng Trôm, hàng chục loại sản phẩm mỹ phẩm, thực phẩm chế biến từ cây dừa được bán qua. Theo số liệu thống kê, ngay trong những ngày đầu mở bán đã có hàng nghìn đơn hàng được bán ra trên khắp các tỉnh, thành phố.

Từ ngày 05/5/2021, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp với Sàn thương mại điện tử Vỏ Sò, Tổng công ty bưu chính Viettel Post tổ chức chương trình hỗ trợ tiêu thụ Hành tím Vĩnh Châu, chỉ sau gần 10 ngày đã hỗ trợ tiêu thụ được gần 200 tấn hành Vĩnh Châu.

Sau “Hội nghị kết nối, xúc tiến tiêu thụ Vải thiều Thanh Hà và nông sản tiêu biểu tỉnh Hải Dương năm 2021” do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hải Dương tổ chức, sản phẩm vải thiều Thanh Hà đã chính thức được mở bán ngay trên trang chủ với vị trí ưu tiên trên sàn thương mại điện tử Voso cùng chính sách giá ưu đãi, hấp dẫn.

Từ những ngày đầu tháng 6/2021, vải thiều Lục Ngạn, Bắc Giang lần đầu tiên chính thức phân phối trên cả 06 sàn thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam là Vỏ Sò, Sen Đỏ, Shopee, Tiki, Postmart, Lazada thông qua “Gian hàng Việt trực tuyến Quốc gia". Thời điểm đó Bắc Giang đang là tâm dịch đánh dấu sự trở lại của dịch bệnh Covid-19 sau một thời gian dài Việt Nam không ghi nhận ca mắc nào ngoài cộng đồng.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sự vào cuộc chung tay hỗ trợ của hệ thống các Bộ Ban ngành từ trung ương đến địa phương cùng gấp rút triển khai có hệ thống và đồng bộ chương trình hỗ trợ bà con Bắc Giang tiêu thụ đặc sản vải thiều Lục Ngạn đến tay người dân cả nước thông qua thương mại điện tử. Chương trình “Chung tay ủng hộ vải Bắc Giang" do Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số chủ trì phối hợp cùng Bộ Thông tin và Truyền thông, Sở Công Thương Bắc Giang, UBND tỉnh Bắc Giang, Tỉnh đoàn Bắc Giang cùng sự đồng hành của 06 Sàn thương mại điện tử, đặc biệt lần đầu tiên mô hình siêu thị (BigC-Go; Vinmart) hợp tác cùng sàn thương mại điện tử tiêu thụ vải thiều Bắc Giang đã gây tiếng vang lớn và mang lại kết quả trên cả mong đợi. Đã có tới trên 9.000 tấn vải thiều với hơn 1 triệu đơn hàng được tiêu thụ trong mùa vải thiều Bắc Giang năm nay trên các sàn thương mại điện tử lớn (không kể các kênh trực tuyến mạng xã hội khác). Con số này đã vượt xa kịch bản tốt nhất mà tỉnh Bắc Giang xây dựng thời điểm đó đối với việc tiêu thụ vải thiều trên thương mại điện tử là khoảng 2.000 tấn.

Từ tháng 7/2021, tiếp nối thành công của các sự kiện “Phiên chợ nông sản Việt", Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số phối hợp cùng sàn thương mại điện tử Sendo bắt đầu triển khai chương trình “Tuần lễ nông sản Việt" là hoạt động thiết thực, thường kỳ và liên tục nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân địa phương đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trên kênh phân phối mới và tiếp cận phương thức bán hàng livestream cũng như từng bước xây dựng thương hiệu riêng cho sản phẩm nông sản địa phương trên môi trường số.

Đầu tháng 8 khi bắt đầu tới mùa Nhãn lồng Hưng Yên nổi tiếng, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cùng Sở Công Thương tỉnh Hưng Yên liên tục phối hợp tổ chức Hội nghị tập huấn phổ biến kiến thức, kết nối thương mại điện tử nhằm đẩy mạnh tiêu thụ nông sản. Theo đó, Sàn thương mại điện tử Sendo tiếp tục cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số kết nối với các doanh nghiệp, hợp tác xã để mở hướng đưa sản phẩm Nhãn lồng Hương Chi - Hưng Yên bán trên Sàn thương mại điện tử Sendo, Voso và Postmart. 

Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, một số thị trường tiêu thụ lớn các mặt hàng nông sản như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16/CT-TTg đã ảnh hưởng lớn đến sức tiêu thụ hàng hoá nói chung và mặt hàng nông sản nói riêng, đặc biệt là khó khăn trong khâu vận chuyển hàng hoá theo phương thức thương mại điện tử. Bộ đã có văn bản gửi các Sàn thương mại điện tử lớn đề nghị tăng cường hỗ trợ chuẩn bị nguồn hàng, xây dựng các chương trình bán hàng thiết yếu đảm bảo không đứt gãy nguồn cung hàng hóa, đồng thời khẩn trương làm việc với các Sàn thương mại điện tử Voso (Viettel Post), Sendo, Postmart, Tiki (Tiki Ngon) và các đối tác vận hành thương mại điện tử... để tổ chức hàng hóa, tăng cường nguồn hàng cho người dân khu vực thực hiện giãn cách. Bên cạnh đó, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số tiếp tục tăng cường phối hợp với các địa phương có nông sản vào mùa như Na Chi Lăng (Lạng Sơn), Bưởi Phúc Trạch (Hà Tĩnh) phân phối trên các thương mại điện tử như Voso, Postmart, Sendo... cũng như các đối tác vận hành thương mại điện tử. 

Các sàn thương mại điện tử đã nhanh chóng triển khai các Chương trình như “Đi chợ tại nhà” của Sendo (https://www.sendo.vn/su-kien/di-cho-tai-nha), “Tiếp sức Sài Gòn – Tiki trao tươi ngon” của Tiki (https://tiki.vn/rau-cu-qua-xanh/c44818), “Thực phẩm bình ổn” của Shopee (https://shopee.vn/ngon_hcm?smtt=0.0.9) hay Chương trình “An tâm ở nhà” của Voso (https://voso.vn/hang-binh-on-gia) để cùng chung tay chung sức đảm bảo cung ứng  hàng hoá và bình ổn giá cho thị trường TP HCM và các tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội, đặc biệt là các thực phẩm tươi sống, lương thực, hàng thực phẩm...

Có thể nói, qua những kinh nghiệm triển khai và nỗ lực thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các Bộ ban ngành liên quan và các địa phương, các Sàn thương mại điện tử trong cả nước triển khai thực hiện hết sức hiệu quả các chương trình kết nối thương mại điện tử. Trong thời gian tới sẽ còn nhiều hơn nữa những mặt hàng nông sản nói riêng, các đặc sản vùng miền hay các sản phẩm của các doanh nghiệp tiêu biểu sẽ được hỗ trợ phân phối trên thương mại điện tử một cách đồng bộ và chuyên nghiệp cũng như mang tới cho người tiêu dùng những mặt hàng nông sản quốc gia với chất lượng tốt, đạt tiêu chuẩn, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, vừa giúp cho doanh nghiệp địa phương, hợp tác xã nông nghiệp có thêm một kênh tiêu thụ hàng hóa, vừa tạo luồng cung ứng hàng hoá đến tận tay người tiêu dùng theo đúng yêu cầu phòng dịch, góp phần duy trì ổn định luồng lưu thông hàng hoá trong giai đoạn chống dịch quyết liệt. 

Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, việc kết nối tiêu thụ nông sản trên môi trường trực tuyến được đánh giá là một trong những giải pháp hiệu quả, là cánh tay nối dài bên cạnh phương thức phân phối truyền thống, từ đó giúp bà con nông dân mở rộng thị trường tiêu thụ khắp 63 tỉnh thành, tận dụng lợi thế của công nghệ, ứng dụng các giải pháp hiện đại trong hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển thị trường thương mại điện tử cho cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.