“Mở đường” cho gạo Việt vào Mexico
Từ chỗ không xuất khẩu được vào Mexico, nhờ hàng loạt hoạt động kết nối của Thương vụ, Việt Nam đã trở thành nước cung cấp gạo lớn thứ hai cho thị trường này, góp phần làm nên tăng trưởng kim ngạch song phương hai nước cao nhất trong 10 năm qua.
Việt Nam là nước xuất siêu sang Mexico
Trong nhiều năm qua, quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam - Mexico ngày càng phát triển tích cực với cán cân thương mại nghiêng hoàn toàn về phía Việt Nam. Cụ thể, năm 2014, Việt Nam xuất siêu được 773 triệu USD. Năm 2015, kim ngạch xuất khẩu (XK) của Việt Nam vào Mexico đạt 1,545 tỷ USD và nhập khẩu (NK) từ Mexico 477 triệu USD nâng tổng kim ngạch giao thương hai chiều lên tới 2,23 tỷ USD, tăng 55,69% so với cùng kỳ năm 2014. Đây là mức tăng cao nhất trong vòng 10 năm qua.
Một trong những điểm nhấn trong quan hệ thương mại giữa hai nước thời gian qua là mặt hàng gạo. Trước năm 2013, gạo Việt chưa vào được thị trường Mexico. Năm 2013, Việt Nam chỉ XK được 11,67 ngàn tấn gạo trắng xay xát vào Mexico; xếp thứ 4 sau Hoa Kỳ, Uruguay, Pakistan. Tuy nhiên, đến hết năm 2014, Việt Nam đã XK được 66,44 ngàn tấn và vượt lên đứng thứ hai chỉ sau Hoa Kỳ là nước XK gạo nhiều nhất vào Mexico.
Có được kết quả trên là do sự chủ động của các doanh nghiệp trong nước, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và thương vụ. Đặc biệt, từ ngày 24/5-3/6/2014, Thương vụ và Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã phối hợp tổ chức đoàn doanh nghiệp xuất gạo và nông sản Việt Nam đi Mexico và tiếp xúc với các doanh nghiệp NK của nước này. Đây là một bước đi đột phá để mở cửa thị trường gạo và nông sản cho doanh nghiệp, mở ra nhiều triển vọng cho việc XK gạo của Việt Nam sang Mexico.
Gạo - Điểm nhấn trong quan hệ thương mại
Mặc dù chỉ có hai biên chế, song vài năm trở lại đây, Thương vụ Việt Nam tại Mexico đã thực hiện nhiều hoạt động góp phần tăng cường thông tin thị trường và kết nối doanh nghiệp hai nước. Tiêu biểu, trong năm 2014 và 2015, thương vụ đã tập hợp các thông tin tình hình sản xuất lúa, phân tích chính sách điều hành NK gạo tại Mexico để hoàn thành báo cáo thị trường lúa gạo phục vụ các Bộ, ngành và Hiệp hội Lương thực Việt Nam. Hay như thương vụ đã báo cáo kịp thời việc Mexico thay đổi chính sách kiểm dịch NK các sản phẩm động thực vật, nuôi trồng thủy hải sản. Theo đó tất cả các sản phẩm trên khi NK vào Mexico phải tuân thủ những quy định về kiểm dịch mới.
Trước đây, khi có thông tin Mexico có thể điều tra cáo buộc bán phá giá gạo NK từ Việt Nam, thương vụ đã chủ động làm việc với các cơ quan nước sở tại để giải thích giá gạo Việt Nam rẻ nhờ năng suất cao, chi phí nhân công thấp, điều kiện về thổ nhưỡng, khí hậu thuận lợi. Hơn nữa, Việt Nam là nền kinh tế thị trường, hoàn toàn không có việc trợ cấp gạo. Sau đó, Bộ Kinh tế Mexico không còn nêu vấn đề điều tra chống bán phá giá gạo NK từ Việt Nam.
Bên cạnh đó, thương vụ còn đóng vai trò quan trọng trong việc tháo gỡ rào cản thương mại cho hàng XK của Việt Nam. Đơn cử, Mexico đã ra quy định gạo NK vào nước này phải được đóng trong bao polyethylene mới, kín không khí, trọng lượng không quá 50kg. Trong các năm 2013 và 2014, gạo của Việt Nam được đóng trong bao bì PP một lớp, không khí có thể lọt vào để dễ hun trùng. Nếu thực hiện quy định mới, Việt Nam sẽ phải thay đổi toàn bộ hệ thống đóng bao bì khiến doanh nghiệp phát sinh chi phí. Bởi vậy, thương vụ đã làm việc với Cục Bảo vệ thực vật của Mexico, đề nghị giữ nguyên cách đóng bao PP như cũ, để có thể hun trùng được. Sau đó cơ quan này đã có văn bản sửa đổi quy định trên, tạo điều kiện thuận lợi cho việc XK gạo của Việt Nam.
