Cá niên nướng chấm muối ớt ở Quảng Ngãi
Cá chín vàng, dậy mùi thơm nức. Khi ăn bạn có thể cầm cả con nóng hổi chấm cùng với muối ớt, cảm nhận vị ngọt của thịt, béo, bùi, dai cùng một chút vị đắng của ruột cá rất thú vị.
Là món ăn đặc sản của người Quảng Ngãi, cá niên từ lâu đã hấp dẫn du khách khi ghé thăm vùng đất này với vị thơm ngọt, bùi béo xen lẫn chút đắng.
Cá niên thường sống ở các vùng sông, suối hay chân thác, có thân dẹt, dài và thon, chỉ to chừng 2-3 ngón tay. Loài cá này rất dễ nhận biết vì có những vi đỏ quanh miệng mọc nhiều hạt trắng tròn, thân màu bạc.
Chúng ăn rong tảo ở thượng nguồn nên thịt thơm, ngon, sạch và bổ dưỡng, thường xuất hiện nhiều vào tháng 6 mùa khô.
Người dân Quảng Ngãi hay đãi khách bằng loại cá này, chế biến thành nhiều món ngon như chiên giòn, kho, nấu với nghệ, làm gỏi.... Nhưng hấp dẫn và dễ làm nhất vẫn là cá niên nướng.
Có nhiều cách chế biến cá Niêng như: nấu canh, luộc, chiên xù… nhưng ngon nhất vẫn là cách niên nướng trui. Cá niêng kẹp vào gắp tre tươi, nướng trên than hồng hoặc vùi vào đống tro còn hực lửa, chỉ cần mỡ chảy xèo xèo, mùi thơm nức mũi là đã thấy ngon miệng rồi. Khi ăn phủi sạch lớp tro dính vào vảy cá và cắn từ đầu cá xuống đuôi cá, hay gỡ từng miếng thịt các vàng ươm chấm vào chén muối sống chấm giã chung với ớt xanh hoặc ruột cá niêng chưng và lai rai cùng ly rượu tăm, thì chắc chắn món ăn này sẽ theo người thưởng thức đi đến cùng trời cuối đất.
Sau khi rửa cá thật sạch và không ướp bất kỳ gia vị nào thì dùng thanh tre được vót hay kim loại nhỏ rồi xuyên qua thân cá từ đầu tới đuôi để giữ cho cá chín thân vẫn thẳng hoặc dùng tấm vỉ nướng. Khi than đã rực hồng ta phải thường xuyên trở đều tay để từng con cá được chín vàng, tươm mỡ không bị cháy đắng và giữ được mùi vị thơm ngon. Khi cá đã được bày ra mâm ta dùng tay gỡ thịt hay cầm nguyên con cá chấm với nước chấm hay muối ớt pha tiêu… Cứ thế từ từ thưởng thức hương vị thơm ngọt và xen lẫn cảm giác đăng đắng rất thi vị của món cá niên nướng.