Đến Thanh Hóa, chỉ khách quý mới được thưởng thức… sâu
Sâu măng được coi là đặc sản của vùng biên Mường Lát - Thanh Hóa. Tuy rất hấp dẫn với hương vị béo ngậy, nhưng không phải ai cũng đủ can đảm để thưởng thức món ăn “kỳ dị” này.
Cứ vào các vụ mùa, người Mường lại tìm bắt sâu bọ, cào cào, dế mèn... để làm thức ăn. Nhiều người không biết sẽ cảm thấy những món ăn này rất… đáng sợ. Nhưng nếu đã từng được thưởng thức qua, chắc chắn thực khách sẽ nhớ mãi hương vị độc đáo của nơi đây. Những món ăn từ côn trùng của xứ Mường đã góp phần làm đa dạng nền văn hóa ẩm thực của người Việt.
Ngược lên các huyện phía tây Thanh Hóa như: Quan Hóa, Bá Thước, Ngọc Lặc, Lang Chánh… chúng ta rất dễ dàng được thưởng thức món sâu măng – một trong những món đặc sản nơi này.
Vào mùa lạnh, khi những cơn mưa mang không khí ẩm ướt đến trên núi rừng Mường Thanh thì nhiều người bắt đầu mang gùi vào rừng đi bắt sâu măng. Trong không khí của mùa đông, sâu măng sinh sôi nảy nở rất nhanh.
Người đi rừng tìm đến những cây măng nứa thân cong queo, vỏ ngoài hơi thâm, héo ngọn, mắt có u thì biết rằng đây đích thị là nơi trú ngụ của những chú sâu béo nhất. Sau khi đốn hạ thân măng, người bắt sâu sẽ trút sâu trong ống nứa vào giỏ. Sâu măng to như cọng rau muống, màu trắng sữa, dài độ 2 đốt ngón tay. Trung bình mỗi cây măng có khoảng 1 đến 2 con, có cây nhiều lên tới 4, 5 con.
Qua bàn tay khéo léo và sáng tạo của người dân vùng cao, sâu măng được chế biến thành nhiều món như sâu măng om, chiên giòn, luộc… nhưng được ưa chuộng nhất vẫn là sâu măng xào. Sâu đem rửa sạch, ướp tiêu muối rồi cho vào chảo, đảo nhanh tay, lúc gần được cho thêm lá chanh thái chỉ vào là đã có ngay món ngon, sạch, giàu dinh dưỡng để thiết khách.
Đĩa sâu măng vàng tươi, có mùi thơm rất hấp dẫn, nhưng không phải ai cũng can đảm để đưa lên miệng thử. Tuy nhiên, khi mạnh dạn thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được vị ngậy ngậy, ngọt bùi, thơm thơm rất riêng của loại côn trùng này.
Bên cạnh sự xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày, sâu măng xào còn thường được dùng làm mồi nhậu trong những dịp hội họp bên bình rượu cần của người Mường, là món ăn có giá trị dinh dưỡng cao mà chỉ những vị khách may mắn đến thăm gia chủ người Mường vào mùa mưa mới được thiết đãi.
Nếu có dịp ghé thăm bản Mường Xứ Thanh vào mùa mưa lạnh, hãy thử món ăn đặc sản này như lời cảm ơn dành cho chủ nhà đã mời bạn thưởng thức thú vui ẩm thực nho nhỏ của miền sơn cước. Sâu măng được coi là món ăn đặc sản của người dân nơi đây, sâu không có nhiều để bắt. Do vậy giá sâu rất đắt, lên tới 200 nghìn/ kg.
Sâu măng còn được người dân xứ Thanh lựa chọn làm nguyên liệu ngâm rượu. Người ta chọn ra những chú sâu măng tròn lẳn và to béo nhất, sau đó đem đảo qua trên chảo nóng cho sâu săn lại rồi trút vào bình ngâm rượu. Khoảng một tháng sau là có thể đem ra sử dụng. Thức uống này rất được người dân bản địa ưa dùng. Nhiều gia đình còn ngâm để dành để uống đến mùa sâu năm sau, khi có khách quý mới đem ra mời.
Nếu ghé thăm bản Mường xứ Thanh vào mùa mưa lạnh, hãy thử món đặc sản này khi được mời và coi đó như thú vui ẩm thực nho nhỏ của miền sơn cước