Ghé làng cổ Đường Lâm thưởng thức hai loại chè nổi tiếng
Đến với làng cổ đường Lâm bạn không chỉ bắt gặp những ngôi nhà cổ kính được xây bằng đá tổ ong chắc chắn, những con ngõ nhỏ với giàn dây leo thơ mộng, mà đến với nơi đây còn có cơ hội thưởng thức hai món chè nổi tiếng, vừa gần gũi, bình dị, đậm chất riêng của miền đất linh thiêng này.
Chè lam
Ở mỗi nơi công thức và nguyên liệu làm chè lam lại khác nhau, nhưng nhìn chung đều có các nguyên liệu: Đường mật, mạch nha, gừng tươi, bột gạo nếp rang, lạc rang.
Nếu như thời xa xưa, mật mía được dùng để làm chè lam thì đến ngày nay đường trắng đã được dùng thay thế, dù có đôi chút đổi về sự khác biệt trong hương vị nhưng vẫn không làm món chè lam kém đi phần hấp dẫn.
Gừng dùng làm chè chắc chắn phải là loại gừng vừa già, cay nồng mà còn phải thơm. Sau đó đem đun với đường, mạch nha, lạc rang với mức lửa vừa đủ, khuấy đều tay để đường tan ra hòa với mạch nha và gừng sao cho không bị cháy.
Khi tất cả đã được hòa quyện với nhau và tạo thành một hỗn hợp có màu vàng óng ánh thì người nấu sẽ bắt đầu rắc thêm một lớp bột nếp vào. Gạo nếp được người dân làng Đường Lâm lựa chọn để làm chè lam thường là loại gạo đặc sản như nếp cái hoa vàng hay nếp thơm.
Để có được một món chè nổi tiếng đạt tiêu chuẩn đòi hỏi người làm phải cực kỳ cẩn thận trong khâu làm bột, phải khuấy thật đều, thật nhanh tay để bột nếp không bị vón cục và tất cả các nguyên liệu có thể hòa quyện vào nhau. Khi đã khuấy xong người ta đổ chè trong nồi ra mâm đã phủ một lớp bột chè đến khi nguội hẳn cắt thành từng miếng bánh nhỏ một, mỗi chiếc lại rắc một chút bột lên để chè không bị dính vào nhau.
Chè kho
Chè kho khác với các loại chè mát lạnh mà chúng ta hay ăn trong những quán nước, quán chè những cùng là một món chè nổi tiếng dân dã và thân thuộc. Đây là loại chè được nấu bằng đậu xanh, dạng khô dẻo. Chè kho cũng đã được mọi người biết đến từ lâu với tư cách là món ăn dân dã của làng cổ Đường Lâm.
Nguyên liệu để làm chè kho vô cùng đơn giản gồm đậu xanh, đường và vừng. Từng hạt đậu được ngâm nước rồi đãi sạch, sau đó rắc thêm vài hạt muối cho đậm vị, để đến khi ráo hẳn nước thì đem rang lên và xay thành bột.
Sau đó, nguyên liệu này sẽ được cho vào nồi nước sôi để nguội trộn với đường phèn hoặc đường trắng và đem đun thật nhỏ lửa. Trong lúc đun, người nấu phải khuấy liên tục không nghỉ và phải thật đều tay. Đây là công đoạn vô cùng quan trọng để giúp tạo nên một nồi chè kho thơm ngon nóng hổi, vì nếu không cẩn thận và khéo léo đặc biệt là chịu được mỏi tay thì nồi chè rất dễ bị khê. Khi chè đã đặc quánh rồi thì phải đợi cho chè từ từ loãng ra, lúc đó chè mới thực sự chín và thành công. Chè kho có vị ngọt hay nhạt tùy thuộc vào số lượng đường mà người nấu nêm vào.