Về Sóc Trăng lai rai cháo cá khoai

Có một món cháo của ngư dân vùng biển Cà Mau mang hương vị rất đặc biệt: ngọt nhưng thanh mát, thịt dễ bở nhưng mềm tan, mùi hải sản không tanh và chứa nhiều chất bổ dưỡng. Ấy là cháo cá khoai.

Cháo cá lóc rau đăng, cháo trắng hột vịt muối, cháo ếch, v.v đều có vị ngon riêng nhưng vừa ngon vừa đặc biệt thì chắc chỉ có cháo cá khoai. Bởi tạo hóa đã nhào nặn cho cá khoai một hình hài thon thả, mềm mại, nõn nà, ngọt béo đặc trưng. Nếu theo đúng lô ghích trên thì cá khoai phải sống ở nước ngọt mới phải, nhưng thực tế chúng lại là cá biển sống trong nước mặn. Địa phận phân bố chủ yếu thuộc vùng biển Cà Mau, Sóc Trăng và Bạc Liêu.

Cháo cá khoai thanh đạm, dân dã bao nhiêu thì vẻ ngoài của cá lại sang chảnh, quyến rũ bấy nhiêu. Thân hình thon dài giống hình dáng củ khoai lang (có thể dài đến 30-40cm), da không vảy khoác màu áo trong suốt hoặc trắng nõn. Phần vây trên thân có màu ánh hồng, đuôi màu xanh phớt, mang màu đỏ. Xương cá khoai khá nềm, thịt trắng trong nên tổng thể rất bắt mắt. Cứ vào độ tháng chạp ngư dân lại dong thuyền ra khơi bắt đầu mùa đánh bắt cá khoai cho đến tận cuối hạ năm sau.

Vốn thuộc loài thân mềm nên thịt cá khoai có đặc tính dễ bị ươn và khá bở. Nhưng bù lại vị rất ngọt. Khi cho vào miệng, thịt từ từ mềm ra như đang ăn cháo vậy. Mùi vị này mà nấu canh ngót, hay kho tiêu, chiên bột; thậm chí làm khô hoặc đặc biệt hơn nấu cháo thì khỏi chê.

Cháo cá khoai nhừ, mềm tan đến nỗi có thể ăn cả phần xương. Thịt cá dễ bở tuy là nhược điểm nhưng kết hợp trong nồi cháo lại hợp gu đến lạ. Nước ngọt, cháo cũng ngọt, thịt cá lại càng ngọt hơn. Ngọt thanh, ngọt mát nhưng không thiếu vị mặm mòi của hải sản, nhất là khi cộng hưởng với cái vị mặm của nước mắm, cay nồng của ớt, tiêu và hăng hăng của rau cải xanh, hẹ non. Món ăn này trẻ nhỏ ăn cũng không lo hóc xương, người lớn cũng không lo nhạt vị.

Nếu đã từng có cơ hội lai rai khô cá khoai nướng chấm mắm me sẽ được giới thiệu ngay về canh cá khoai nấu ngót, cá khoai chiên bột, v.v. Nhưng trước khi đã từng có cơ hội, được giới thiệu ấy chắc chắn thực khách phải ăn cháo cá khoai. Bởi nói đến vị ngọt đặc biệt từ cá, tan mềm từ thịt chỉ có cháo cá khoai là xứng danh đệ nhất.