Cá nướng than ở Cửa Lò
Từ bao đời nay, nghề nướng cá bằng than hoa đã là một nét đặc trưng của những người dân vùng biển xứ Nghệ nói chung và Cửa Lò nói riêng mà các vùng đánh bắt cá khác không có. Ngay cả khi các loại hóa chất để ướp cá rất sẵn trên thị trường, song ngư dân ở vùng biển Cửa Lò vẫn đem cá nướng trên than hồng để giữ nguyên hương vị thơm ngọt của cá biển.
Nghề nướng cá bằng than hoa đã gắn liền với những người dân vùng biển Cửa Lò từ những ngày xa xưa, nghề này không chỉ tạo nên nét truyền thống đặc trưng của làng biển, mà còn là nghề nuôi sống người dân nơi đây từ bao đời nay.
Cửa Lò hiện có trên 200 hộ tham gia làm nghề nướng cá, tập trung ở 3 phường: Nghi Thủy, Nghi Tân và Nghi Hải. Để kịp sản xuất số lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu người dân và các tiểu thương đưa đi tiêu thụ ở các tỉnh thành, hàng trăm lò nướng cá ở Cửa Lò đang hàng ngày hoạt động hết công suất, huy động nguồn lao động tại chỗ để nướng cá.
Các loại cá được lựa chọn kĩ lưỡng, nướng đúng quy trình và đảm bảo VSATTP.
Theo kinh nghiệm lâu năm của người làm nghề nướng cá, để chọn được cá tươi, ngon, ngay từ sáng sớm , các hộ làm nghề nướng cá đã phải đến các bến cá, chờ tàu khai thác thủy sản về để chọn mua cá tại gốc. Người dân vùng biển nhìn cá là biết con nào tươi ngon, con nào không để chọn mua, không vì ham rẻ mà chọn những con cá có chất lượng kém hoặc cá trôi nổi trên thị trường. Đối với người dân ven biển Cửa Lò, nghề nướng cá cũng có những “bí quyết” riêng để cá nướng lên không quá cháy, thịt cá chín đều, vẫn giữ được mùi vị thơm ngon.
Nướng cá tưởng chừng như là một công việc đơn giản những trên thực tế nó lại không hề đơn giản chút nào. Cá được nứơng và đem phơi làm sao cho vừa ngon, vừa đẹp mà vẫn phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mới là điều quan trọng.
Trao đổi với phóng viên báo Dân Việt, bà Hoàng Thị Hoa ở phường Nghi Thuỷ, thị xã Cửa Lò cho biết: ''Nghề nướng cá của gia đình tôi được hình thành từ lâu đời, trước đây là ông bà, rồi đến cha mẹ tôi tiếp nối, giờ đến lượt thế hệ của tôi cũng được cha mẹ truyền lại, giờ tôi cứ thế theo nghề nướng cá này mà làm, những ngày nắng đổ lửa, hay rét buốt chúng tôi vẫn nướng cá đều đặn, không cho phép mình được nghỉ".
"Nghề nướng cá tuy vất vả, khó nhọc nhưng những người dân nơi đây không ai có ý định bỏ nghề cả, thứ nhất đó là nghề truyền thống lâu đời của người dân vùng biển nơi đây, thứ hai nghề nướng cá bằng than hoa cũng nuôi sống chúng tôi, giúp nhiều gia đình có kinh tế, hiện cơ sở của tôi có 15 nhân công tại chỗ, làm việc hết công suất để đủ lượng cá nướng cung cấp ra thị trường, mỗi ngày công từ 150 - 200 nghìn/ 1 người'' - bà Hoa nói thêm.
Bà Hoàng Thị Thanh,một khách hàng thường xuyên mua cá nướng than hoa Cửa lò cho hay: "Chúng tôi thích mua các loại cá họ đã nướng sẵn rồi. Cá nướng than hoa Cửa Lò có đặc trưng rất riêng, thịt thơm, ngon và săn chắc để làm quà cho người thân''.
Ngày nay, sản phẩm cá nướng đã xuất hiện tràn lan trên thị trường, các bà nội trợ có thể dễ dàng mua cho mình những suất cá nướng bằng than hoa, nhưng nếu xét về chất lượng, mẫu mã và đảm bảo vệ sinh thì không sản phẩm cá nướng nơi đâu có thể cạnh tranh được với cá nướng than hoa của vùng biển Cửa Lò.
Trung bình một ngày, mỗi cơ sở chế biến cá nướng tại Cửa Lò nướng khoảng 6 tạ cá bao gồm các loại như cá thu, cá nục, cá bạc má... Thế nhưng, vào những ngày giáp Tết, mùa du lịch con số này được nhân lên gấp đôi, có khi là gấp ba mới đảm bảo yêu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Cá nướng bằng than hoa đã trở thành đặc sản độc đáo ở Cửa Lò.
Để cho ra lò sản phẩm cá nướng tươi ngon, những người làm nghề nướng cá tại khu du lịch Cửa Lò luôn chú trọng đến từng khâu chế biến. Công việc của họ bắt đầu bằng việc thu, mua cá từ các đội tàu, đem về rửa sạch, cắt từng miếng đối với loại cá thu, chờ ráo nước, rồi đem nướng trên than hoa.
Không chỉ làm đúng quy trình, để có màu vàng đẹp, bắt mắt và vị ngọt đậm, người nướng cá phải trở tay đều và liên tục mới cho ra lò những miếng cá ngon… Cá nướng bằng than hoa dễ bảo quản, dễ vận chuyển, không tẩm ướp các chất phụ gia.. nên ngày càng được nhiều người ưu chuộng.
Ông Hoàng Văn Bình, Phó Chủ tịch UBND phường Nghi Thuỷ, Thị xã Cửa lò cho biết: "Nghề nướng cá ở Nghi Thuỷ đã có từ lâu đời, góp phần giúp đời sống của nhân dân ngày càng được nâng lên. Để tạo điều kiện cho các hộ nướng cá được phát triển bền vững, UBND phường cũng đã vận động, tuyên truyền nâng cao chất lượng sản phẩm của nghề nướng cá, phục vụ nhu cầu của du khách về thăm quan và nghỉ mát tại Cửa Lò cũng như bà con nhân dân trên địa bàn thị xã và toàn tỉnh Nghệ An, ngoài ra còn xuất đi nhiều tỉnh thành khác".
Nghề nướng cá đã trở thành một nét đặc trưng không thể thiếu của miền biển, đặc biệt đối với người dân Nghi Thuỷ, Nghi Tân và Nghi Hải nói riêng và toàn thị xã Cửa Lò nói chung. Hiện nay, nghề này đang được duy trì và phát triển, bởi không chỉ tạo thêm thu nhập cho người dân mà còn trở thành nét đẹp, một dấu ấn đặc biệt trong lòng du khách đến với Cửa Lò.