Cúm núm rang me - Hương vị mặn mòi từ miền đất Quảng

Hương vị mặn mòi đúng chất biển của cúm núm kết hợp với vị chua thanh mát của me tạo nên món ăn dân dã, đậm đà ở Quảng Ngãi.

“Đi bắt cúm núm tụi bay ơi”, khoảng 3-4 giờ chiều, trai trẻ làng chài Sa Huỳnh (Đức Phổ, Quảng Ngãi) thường í ới gọi nhau. Cúm núm - thường được gọi tắt là cúm - một loại cua sống sát bờ biển, vỏ cứng, mai màu xám lốm đốm nâu, dưới bụng trắng ngà, càng và que vàng nhạt. 

Món ăn ngon nhất khi nhũng con cúm núm được bắt từ đầu mùa xuân tới hết hè, đặc biệt là tháng 7, 8. Đây là thời điểm sinh trưởng mạnh nhất của loài vật này, thực khách sẽ được thưởng thức những con cúm với thịt chắc, ngọt và nhiều gạch nhất.

Chiều đến, người dân sẽ tụ tập quanh bờ biển để bắt cúm núm. Bằng cách đặt mồi câu nơi nước nông, họ chờ chúng bâu vào mồi thì dùng vợt để vớt. Nếu muốn bắt nhiều hơn, họ thường đi dọc bờ biển, cúm núm theo sóng dạt vào, mỗi lần rút xuống chúng sẽ đùn xuống cát.

Từ những con cúm tươi ngon, người ta có thể chế biến nhiều món như hấp sả, lẩu, nấu chua… Tuy nhiên, cúm núm rang me vẫn là món khoái khẩu của cả dân địa phương và khách du lịch.

Cúm được tách mai, vặt hết càng và que sau khi đã rửa sạch. Bắc chảo với một ít dầu lên bếp, đợi nóng thì bỏ cúm vào rang với muối. Khi phần vỏ cúm còn lại ngả sang màu hồng phớt thì vớt cúm ra, đổ bỏ dầu cũ. Cho hỗn hợp sả ớt đã phi cùng bột ngọt, đường (nhiều ít tùy khẩu vị) vào chảo dầu mới. Lại cho cúm vào và trộn đều cho thấm gia vị. Cuối cùng là dằm me chín với một ít nước ấm, tách bỏ hạt và rưới vào chảo. Đảo nhẹ vài vòng để con cúm nào cũng đẫm vị chua.

Người có tuổi thường hú nhau “sương sương” vài ly với món này dưới bóng dừa trước ngõ. Nhai miếng cúm rang me, nghe vỏ cúm vỡ vụn, kêu rôm rốp. Thịt cúm đậm đà vị ngọt mặn béo cay, hương thơm dậy mũi. Riêng vị me thì nhẹ nhàng, tinh tế lắm, cứ thư thả mà chua khiến hớp rượu thêm nồng.

Những ngư dân trẻ khi tiếp bạn thị thành thường phóng khoáng hơn: trút cúm rang me vào bẹ lá chuối, cho “chất cay” vào bình trà rồi ôm chiếu ra bãi. Ở nơi non nước hữu tình, họ đã giới thiệu nhiệt tình món này cho khách. Vì thế, trong lời tạm biệt, những người bạn phố thường có câu “hẹn gặp lại món cúm núm rang me”.