Bến Tre: Đặc sản bưởi da xanh ruột hồng

Khi nhắc đến Bến Tre, người ta liên tưởng ngay tới dừa, xứ sở bạt ngàn màu xanh của dừa, nhưng ngày nay Bến Tre xanh còn xanh của một loại cây ăn trái khác, "xanh vỏ đỏ lòng”, đó là bưởi da xanh ruột hồng Bến Tre.

Tỉnh Bến Tre có diện tích trồng cây ăn trái 27.500 ha với nhiều chủng loại cây ăn trái nổi tiếng ở Đồng bằng Sông Cửu Long, trong đó bưởi da xanh được đưa vào nhóm cây ăn quả chất lượng cao, có tiềm năng và lợi thế thị trường trong và ngoài nước. Bưởi da xanh có thể xem là một trong 5 loại cây ăn trái đặc sản của tỉnh Bến Tre và được xác định là cây ăn trái chủ lực có lợi thế trong phát triển kinh tế vườn của tỉnh Bến Tre trong thời gian tới.

Bưởi da xanh có nguồn gốc ở xã Tân Thanh, huyện Mỏ Cày được phát hiện qua các kỳ Hội thi trái ngon do Viện cây ăn quả miền Nam kết hợp với Trung tâm Hội chợ triễn lãm Cần Thơ tổ chức hàng năm. Hiện nay, diện tích trồng bưởi da xanh toàn tỉnh là 5.904 ha chiếm 20% diện tích cây ăn trái, trong đó diện tích đã và đang cho quả trên 4.000ha, trồng mới gần 130 ha, đến nay toàn tỉnh có 55,5 ha trồng bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Năng suất gần 12 tấn/ha, sản lượng trên 47 nghìn tấn/năm.

Vùng trồng tập trung ở các huyện: Châu Thành, Mỏ Cày Bắc, Giồng Trôm, Chợ Lách và thành phố Bến Tre... Trái bưởi da xanh có dạng hình cầu, nặng trung bình từ 1,2 -2.5 kg/quả. Khi chín, vỏ trái có màu xanh đến xanh hơi vàng, dễ bóc và khá mỏng (14-18mm); tép bưởi màu hồng đỏ, bó chặt và dễ tách khỏi vách múi; nước quả khá, vị ngọt, không chua (độ brix: 9,5–12%); mùi thơm; tỷ lệ thịt đạt trên 55%.

Đây là cây trồng có nhiều ưu thế để phát triển, khí hậu nhiệt đới ven biển và nhiều cửa sông cuối nguồn bồi đắp phù sa cho ba dãy cù lao, Bến Tre hình thành nên một vùng bưởi da xanh quanh năm xanh tốt, giúp cho các nhà vườn nâng cao hiệu quả; Trình độ canh tác của nông dân ngày càng tiến bộ góp phần nâng cao vị thế cây bưởi da xanh so với nhiều cây trồng khác; Bến Tre có nhiều cơ sở cung cấp giống bưởi da xanh chất lượng cao; Từ điều kiện thời tiết, khí hậu không cực đoan, nông dân có thể điều chỉnh cho cây ra hoa và cho quả rải vụ quanh năm phục vụ cho thị trường tiêu dùng. Đây là lợi thế vượt trội mà không phải địa phương nào cũng làm được. Một ưu điểm khác của loại trái này là bảo quản được lâu, hao hụt trong vận chuyển thấp.

Có thể nói Bến Tre là một trong những vùng cây bưởi da xanh khá lớn, có lịch sử phát triển từ lâu đời, đặc biệt đã được hình thành những vùng chuyên canh. Theo thống kê hàng năm của tỉnh, diện tích bưởi da xanh tăng dần hàng năm và đây được xem là một trong những cây trồng làm giàu cho nông dân vì năng suất cao mà giá thành cũng cao, ổn định, hiệu quả kinh tế từ cây bưởi da xanh mang lại vượt trội so với các loại cây trồng khác, bình quân cho thu nhập từ 400-500 triệu đồng/ha/năm.

Thị trường thành thị và nông thôn trong nước đều có nhu cầu cao đối với bưởi da xanh. Phân khúc thị trường tiêu thụ bưởi da xanh nội địa hiện nay chủ yếu là các đối tượng người tiêu dùng có thu nhập khá trở lên, đặc biệt là các vùng thành thị như Thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Hà Nội. Kênh phân phối chủ yếu là các cửa hàng bán lẻ trái cây cao cấp. Hiện bưởi da xanh không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn được các doanh nghiệp xuất khẩu qua một số nước như Châu Âu, Hà Lan, Đức,…

Đối với người Bến Tre bưởi da xanh vẫn là loại trái cây quý, thường dùng làm quà biếu vào các dịp lễ, tết. Trái bưởi da xanh không chỉ là món ăn ngon và bổ dưỡng, mà có thể được xem là bài thuốc phòng và trị bệnh do thành phần dinh dưỡng chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất vi lượng và đa lượng, kể cả một số hoạt chất. Trong 100 gam bưởi ăn được chứa 59 Kalo năng lượng và có nhiều chất khoáng như Ca (30 mg), P (21 mg), Fe (0,7 mg). Ngoài ra, trong bưởi còn có nhiều loại vitamin như C, A, B1, B2, còn góp phần hỗ trợ sức khoẻ như thanh lọc phổi, dễ tiêu hóa và lưu thông máu. Biết bưởi da xanh có được giá trị dinh dưỡng như vậy nên người Bến Tre không bỏ bất bất kỳ thứ gì từ quả bưởi, phần ruột có thể ăn tươi (múi bưởi) cho đến phần vỏ đều chế biến thành chè bưởi, tinh dầu bưởi.... 

Bưởi da xanh Bến Tre đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận là giống quốc gia và được thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước ưa chuộng vì phẩm chất ngon đặc trưng, vì thế hiện nay đã có một số nơi đăng kí sở hữu thương hiệu Bưởi da xanh. Với mức giá hấp dẫn và ổn định trong thời gian dài, bưởi da xanh không chỉ được trồng ở tỉnh Bến Tre mà hiện đang mở rộng sang các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, miền Đông Nam bộ, Tây Nguyên… với tiềm năng xuất khẩu rất lớn. Trong tương lai, bưởi da xanh Bến Tre sẽ còn phát triển mạnh mẽ cả về diện tích lẫn chất lượng quả. Cùng với sầu riêng, măng cụt, bưởi da xanh là mặt hàng nông sản đang tạo được thế mạnh và đầy triển vọng của Bến Tre.