Thơm bùi hạt dẻ Trùng Khánh

Cây dẻ sinh sống chủ yếu ở vùng núi cao Tây Bắc có khí hậu quanh năm mát mẻ, khô ráo nhưng hạt dẻ ngon mà nổi tiếng nhất nước ta thì chỉ có ở Trùng Khánh, Cao Bằng.

Khi tiết trời cuối mùa thu là lúc cây dẻ bắt đầu cho quả đó cũng là mùa thu hoạch. Khi đó đi khắp chợ ở đây du khách sẽ thấy người dân bày những bao hạt dẻ với hạt no tròn nâu sẫm, trong không khí cũng thoảng mùi thơm đặc biệt của nó ngay khi chưa được rang hay nướng lên. Nếu đến Trùng Khánh vào dịp này thế nào du khách cũng sẽ được thưởng thức những món ăn ngon chế biến từ hạt dẻ cũng như mua về làm quà tặng người thân.

Hạt dẻ là thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon. Loại hạt này rất cần thiết cho hoạt động của cơ bắp do chứa nhiều ka-li. Đặc biệt, hạt dẻ không chứa cholesterol, ít protein và chất béo, giàu vitamin E, có tác dụng chống ô-xy hoá trong máu, tốt cho người bệnh tiểu đường, huyết áp và tim mạch…

Hạt dẻ Trùng Khánh thường nhỏ nhất cũng bằng ngón chân cái, vỏ lụa rất mỏng, hạt màu vàng sẫm, bùi và thơm ngậy đặc biệt. Thứ đặc sản của vùng đất Cao Bằng này có một hương vị riêng mà không nơi nào có được. Để chế biến các món ăn thường vỏ hạt dẻ rất cứng nên muốn nó chín cần  phải luộc kỹ. Có người còn cẩn thận khía sẵn vài đường trên vỏ hạt để khi chín dễ bóc. Sau khi luộc chín, nếu đem hạt dẻ rang lại một lượt đến khi dậy mùi thơm thì thật hấp dẫn. Từ đó người chế biến có thể ninh hạt dẻ với chân giò như một món hầm, có thể xay bột hạt dẻ làm nhân bánh, có thể hấp hạt dẻ để ăn như kiểu người ta hấp hạt mít...

Đặc biệt món hạt dẻ rang là món ăn vặt khá thú vị khi trời se se  lạnh.Thường người ta  dùng cát để rang sẽ làm hạt chín đều và không bị cháy. Rang hạt dẻ cần có kinh nghiệm, phải biết nhìn màu, độ nảy, mùi thơm và nghe tiếng kêu khi hạt chín để dừng lửa đúng lúc. Nên dùng chảo to và đáy sâu để rang, khi rang đảo nhanh, đều tay, đảo qua lại vòng tròn thì hạt sẽ chín đều hơn.

Vì có nhiều chất dinh dưỡng và chất béo nên hạt dẻ rất khó bảo quản. Hạt dẻ tươi chỉ để được trong vòng một tháng nên mùa hạt dẻ cũng qua nhanh với những ai không kịp để ý. Khi vào vào thế nào hạt dẻ Trùng Khánh cũng theo chân con người lên đường về xuôi như một thứ quà độc đáo của núi rừng Cao Bằng thấm đậm hương vị của thiên nhiên của núi rừng Tây Bắc.