Nhớ hương vị ếch om Phượng Tường - Hưng Yên

Đi thì nhớ vợ nhớ con
Về nhà lại nhớ ếch om Phượng Tường

Những người già ở làng Phượng Tường ( huyện Tiên Lữ - Hưng Yên) cũng không nhớ nổi câu ca này có từ bao giờ, mà chỉ biết rằng từ khi biết đi bắt những chú “gà đồng” này và chế biến chúng thì đã được nghe. Điều đó càng minh chứng cho truyền thống lâu đời của món ăn dân dã này.

Theo những người có kinh nghiệm trong làng cho biết. Muốn có được thịt ếch om ngon nhất thì phải chọn ếch từ tháng 9, tháng 10 trở đi. Vì vào thời điểm này, những chú “gà đồng” rất béo do phải tích trữ nhiều mỡ để chuẩn bị cho kỳ nghỉ đông dài trong hang. Những có được những chú ếch ngon rồi chưa đủ, mà việc “làm lông” chúng cũng không hề đơn giản. Lấy lá tre, nước vôi trong và muối tráng sát kỹ rồi dùng nước dấm chua rửa lại để làm sạch phần nhớt trên mình ếch. Sau khi làm sạch phần nhớt, nhưng chú “gà đồng” này có thể dùng để chế biến thành hai món là ếch om và ếch mọc.

Đối với món ếch om Phượng Tường sau khi làm sạch “lông”, mổ bụng bỏ hết phần ruột gan, chỉ bóc lấy lại phần mỡ áo tơi.  Đặt những chú ếch này lên thớt dùng gọng dao dần kỹ để cho nhuyễn phần xương, nhưng khi cầm lên vẫn giữ được nguyên hình là con ếch. Muốn làm được thế gọng dao phải tròn, dần thật khéo. Sau đó đem ếch ướp với gia vị gồm : mẻ, vỏ quýt khô, mộc nhĩ, hạt tiêu, mắm tép, nước mỡ khoảng nửa giờ cho ngấm. Đoạn lấy dây lạt bó lại cho vào nồi nấu với măng, thịt ba chỉ. Đun nhỏ lửa cho sôi kỹ rồi bắc xuống om cạnh bếp, sao cho khi ếch chín và nước chỉ ra chỉ vừa một bát. Khi múc ra thịt ếch phải nhừ, nước om phải có màu vàng đậm, sóng sánh như mật ong, toả mùi thơm quyến rũ.

Còn với món ếch mọc Phượng Tường, phải lột sạch da những chú “gà đồng” này thật khéo, từ phần miệng xuống đến phần chân nguyên vẹn, da không bị thủng rách. Thịt ếch, sau đó băm nhỏ lẫn với vỏ quít khô, mộc nhĩ, nấm hương, thịt ba chỉ, trứng gà thêm gia vị tiêu, ớt, bột ngọt rồi cho vào cối giã mịn như giã giò. Sau đó nhồi lại vào da thành hình con ếch. Phải nhớ nhồi nom như ếch đói để khi chín nở ra là vừa. Đặt ếch lên đĩa để ngồi như ếch còn sống, ta cho vào nồi hấp. Lúc sắp bắc ra lấy trứng gà hoặc trứng vịt đánh nhuyễn dội lên mình ếch cho chảy xuống thành hình hoa mướp. Khi ăn dùng dao cắt ra từng miếng chấm với nước mắm hạt tiêu.

Ai đã từng một lần được thưởng thức các món ăn từ những chú “gà đồng” này chắc chắn sẽ không bao giờ quên được hương vị quyến rũ của một món ăn dân dã đã được nâng đến mức tinh hoa trong nghệ thuật ẩm thực.