Cây hành tím - Đặc sản Sóc Trăng

Hành tím là cây rau màu truyền thống và cũng là mặt hàng đặc sản của tỉnh Sóc Trăng, đã được Ty Nông vụ Ba Xuyên trước đây khuyến khích trồng thử từ những năm 1966 với tên gọi là “củ hành đỏ”, từ sau khi tỉnh Sóc Trăng được tái lập diện tích trồng củ hành tím tăng dần hàng năm với sản lượng cung cấp cho thị trường cả nước lên đến hàng chục ngàn tấn mỗi năm, trong đó diện tích sản xuất tập trung nhiều nhất ở huyện Vĩnh Châu, kế đến là huyện Mỹ Xuyên và Long Phú.

Việc canh tác đã thực hiện từ hơn 20 năm nay và đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân trong vùng. Nơi đây là nguồn cung cấp sản phẩm hành tươi cho thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh khác thuộc đồng bằng sông Cửu Long với sản lượng hàng năm từ 20.749 tấn năm 1994 và đạt 83.603 tấn ở năm 2004.

Cây hành tím thích nghi trong điều kiện đất giồng cao thịt pha cát, nhất là trồng hành tím lấy củ làm giống đòi hỏi đất trồng phải có tỉ lệ đất cát pha thích hợp để có thể giữ giống được lâu hơn. Vùng thích nghi trồng củ hành tím là vùng đất giồng ở Vĩnh Châu và một phần diện tích đất giồng thịt pha cát ở Mỹ Xuyên, Long Phú.

Sóc Trăng do có địa thế thuận lợi (nằm ở cửa sông Hậu và tiếp giáp biển Đông), các giồng cát được phân bổ khắp nơi trong tỉnh, đặc biệt các xã ven biển huyện Vĩnh Châu. Đây là yếu tố tài nguyên ảnh hưởng quyết định đến sự phát triển cây màu trong tỉnh trong đó hành tím chiếm vị trí không nhỏ. ngoài ra với lực lượng lao động dồi dào và những kinh nghiệm sản xuất có tính truyền thống nên những năm qua đã tạo nhiều sản phẩm rau màu có giá trị hàng hoá cao và được chấp nhận, trong đó cây hành tím trong tương lai chiếm vị trí quan trọng trong cơ cấu cây trồng của vùng nói riêng và của tỉnh nói chung. Ba huyện có diện tích trồng hành lớn nhất của tỉnh là Vĩnh Châu, Mỹ Xuyên và Long Phú.

Huyện Vĩnh Châu: Đây là vùng có nhiều ngành nghề truyền thống đã phát triển từ lâu đời như trồng các loại cây rau màu và cây ăn trái đạt năng suất cao như hành, hẹ, tỏi, củ cải, khoai lang, nhãn, mãng cầu... là địa phương có truyền thống canh tác củ hành tím lâu đời với diện tích nhiều nhất tỉnh, đồng thời có nhiều bí quyết về bảo quản và chế biến các loại sản phẩm này.

Huyện Mỹ Xuyên: Vùng chuyên canh hành tập trung ở xã Viên Bình.

Huyện Long Phú trồng hành tập trung ở các xã Trung Bình, Liêu Tú, Lịch Hội Thượng.

Hiện nay củ hành tím chỉ còn trồng nhiều ở Vĩnh Châu, mô hình màng phủ nông nghiệp và các biện pháp kỹ thuật canh tác khác đang được áp dụng giúp nông dân có thể trồng được trong mùa nắng và mùa mưa, tận dụng được hết các nguồn nước, phân bón, hạn chế rủi ro sâu bệnh, giảm chi phí sản xuất, canh tác được nhiều vụ và cho năng suất chất lượng cao.

Củ hành tím là một trong những mặt hàng đặc sản của tỉnh Sóc Trăng, có chất lượng cao và có khả năng xuất khẩu. Vào thời điểm thu họach hành tím, bạn hàng đến mua tại ruộng nông dân với giá biến động theo thị trường. Sản phẩm củ hành tím được tiêu thụ ở đồng bằng sông Cửu Long, một số tỉnh thành trong cả nước. Đặc biệt, hành tím Vĩnh Châu Sóc Trăng hiện đang là mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao, hành tím Vĩnh Châu được các nước trên thế giới rất ưa chuộng. Ngoài ra, sản xuất củ hành tím còn góp phần nâng cao khả năng thu nhập cho hộ nghèo, do mùa vụ hành tím ngắn nên vòng quay sản xuất nhanh, góp phần nâng cao khả năng thu nhập và tạo ra khoản thu nhập đều đặn trong năm.

Năng suất hiện trạng bình quân của củ hành tím là 14- 15 tấn/ha, nhưng trong tương lai dự kiến mức năng suất này sẽ đạt 20 tấn/ha. Bên cạnh đó diện tích trồng củ hành tím cũng được qui hoạch đến năm 2010 là 5.000 ha với sản lượng dự kiến đạt khoảng 100.000 tấn

Hành tím là cây trồng đã gắn bó với vùng đất Vĩnh Châu từ bao đời nay, bà con nông dân ở Vĩnh Châu có truyền thống canh tác cây hành tím lâu đời với kỹ thuật trồng tương đối cao và bởi vì chu kỳ sản xuất củ hành tím ngắn nên có thể trồng nhiều vụ trong năm trong điều kiện có hệ thống tưới tiêu chủ động. Trồng hành tím mặc dù đòi hỏi vốn cao nhưng nó mang lại mức lợi nhuận cao, cộng với nhu cầu tiêu thụ của người dân đối với mặt hàng này đang gia tăng. Khó khăn nhất hiện nay trong việc kinh doanh mặt hàng này là vấn đề bảo quản. Mặc dù đã có những công trình nghiên cứu về kỹ thuật bảo quản sản phẩm này đã được các cơ quan chuyên môn thực hiện, nhưng hiệu quả ứng dụng hầu như chưa được thể hiện, đây là vấn đề đang được quan tâm của hầu hết những người tiêu dùng vì có liên quan đến sức khỏe của người tiêu dùng và cả người sản xuất

Do những đặc trưng thổ nhưởng và kỹ thuật chăm sóc nên củ hành tím Vĩnh Châu tồn trữ được khoảng thời gian dài so với hành trồng ở những nơi khác.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Sóc Trăng