Mặn mà muối Tuyết Diêm

Làng muối Tuyết Diêm: Phú Yên có 3 làng nghề sản xuất muối có truyền thống hơn 300 năm, đó là Trung Trinh, Lệ Uyên, Tuyết Diêm (huyện Sông Cầu).

Muối Tuyết Diêm, ngày trước còn được người dân buôn muối gọi là muối Cù Mông. Gọi là muối Cù Mông vì ngày xưa tàu thuyền trong Nam ngoài Bắc vào đây mua muối đều nhắm hướng chân đèo Cù Mông, chứ thực ra cả tỉnh Phú Yên này chỉ có một đồng muối Tuyết Diêm. Những hạt muối trắng tinh đã tạo ra cái tên rất đẹp của làng này.

Hình thành từ năm 1870, đến nay đồng muối Tuyết Diêm, xã Xuân Bình, Sông Cầu, Phú Yên đã 138 tuổi.

Nghề muối cực hơn rất nhiều so với nghề nông, mỗi năm diêm dân chỉ trông chờ vài ba tháng nắng. Nắng càng gắt, muối càng thơm tinh khiết và… mồ hôi càng mặn chát trên những đôi vai gầy.

Muối Sông Cầu đã đi vào thơ Chế Lan Viên “Ruộng nghìn ô muối trắng”. Nhiều thế kỷ, ba làng muối Phú Yên nổi tiếng cả xứ Đàng Trong. Từ những nhóm người làm muối nhỏ lẻ (nậu nại) lúc mới khai khẩn tỉnh Phú Yên, muối trắng Phú Yên nổi tiếng trong lịch sử và để lại một địa danh sống mãi với năm tháng: đèo Nại (đèo vận chuyển muối). Đèo Nại và đèo Vận Lương (Xuân Thịnh – Sông Cầu) là hai địa danh nổi tiếng cuối thế kỷ XVIII trong cuộc đối đầu sinh tử giữa hai lực lượng Tây Sơn và Nguyễn Ánh.

Nghề muối Phú Yên trải qua nhiều thăng trầm. Diêm dân mặn chát mồ hôi bán mặt cho nước mặn, bán lưng cho trời nhưng vẫn sống cơ cực từ đời này sang đời khác.